7. Një rrëfim halucinant
Ai e kupton se ndryshimet në jetë janë pjesë e procesit të rritjes dhe zhvillimit personal, dhe se çdo përvojë ka vlerën dhe mënyrën e saj të veçantë për t'i dhënë kuptim jetës.
Koha dhe memoria janë ndër dy temat thelbësore në këtë prozë, nëpërmjet fragmenteve kohore, kujtimeve të personazheve dhe përvojave të tyre të ndryshme.
Përdorimi i kujtimeve të regjistruara jep një pamje të thellë në brendësinë e personazhit dhe në përvojën e tij të kohës.
Në shumë pjesë autori përdor rrëfimin e përsëritur në disa variacione, për të përforcuar temat dhe mesazhet kryesore. Përdorimi i fjalëve dhe frazave të përsëritura thekson ndjenjën e monotonisë dhe rutinës që e karakterizon jetën e personazheve.
Këta personazhe sikur nuk e humbin shpresën, si ata të Godosë së Beketit.
Në krahasim me prozën tradicionale realiste që përshkruan jetën e përditshme në mënyra më të thjeshta dhe më të qarta, këtu prania e temave filozofike dhe ekzistenciale është një nga dallimet kryesore midis prozës moderne dhe prozës realiste tradicionale.
Kundrimi i realitetit shoqëror, nga këndvështrimi i personazhit, shpërfaq shkatërrime në masë në shumë segmente të jetës shoqërore e njerëzore. Në hijen e shenjave të shkatërrimit, kujtesa përkulet përpara plagëve të mëdha të kohës. Shenjat e shkatërrimit janë dëshmitarët e një rrëfimi mbi vuajtjet. Në heshtjen e shenjave të shkatërrimit, dëgjohet zëri i një jete të mbyllur, një kujtesë e fshehur në hije. Ato tregojnë për një përvojë të mbytur në kohë, që është harruar nga shumë.kush. Ky shkatërrim është rezultat i mungesës së kujdesit dhe vëmendjes ndaj mjedisit tonë. Ato përfaqësojnë një neglizhencë të përhershme ndaj mjedisit dhe historisë. Gjithçka merr edhe pamjen e simboleve të shkatërrimit emocional, që përfaqësojnë vuajtjen, humbjen dhe dështimin që përjetojnë në jetën e tyre personale.
Një rrëfim halucinant ndodh nëpër kapitujt e këtij romani. Vepra sjell përjetime të paparashikueshme, plot ngjarje absurde dhe situata të jashtëzakonshme që shpesh ndryshojnë mes ëndrrës dhe realitetit. Kuptimet e një rrëfimi të tillë janë të shumta dhe të thella. Nëse të kërkojmë një kuptim për një rrëfim të tillë, le të mendojmë për një përjetim ku personazhet bien në një botë të pazakontë dhe të çmendur, duke përjetuar ngjarje dhe situata që nuk janë të mundshme në realitetin social. Por ja që këto janë pamje që vrasin realitetin e sotëm të shekullit XXI!
Në këtë kontekst, rrëfimi shpreh një gamë të gjerë kuptimesh, të cilat përfshijnë: Hulumtimi i Ndërdijes (subkoshuencës), Kritika Shoqërore, Marrëdhëniet Njerëzore apo Misteri dhe Realiteti Alternativ. Rrëfimi në këtë roman, pra, shërben si një hulumtim i thellë i ndërdijes dhe proceseve mendore që përhapin fantazinë dhe realitetin. Reflekton përvojën njerëzore të konfliktit midis realitetit dhe ëndrrës, si dhe lidhjen midis realitetit të jashtëm dhe atij të brendshëm. Përmes ngjarjeve absurde dhe personazheve të çuditshëm, shfaqen tema të thella sociale, politike dhe ekonomike, si kritikë shoqërore, kurse kuptimet lidhen me marrëdhëniet njerëzore dhe kompleksitetin e tyre në një kontekst të pazakontë. Rrëfimi shfaq ndjesi të humbjes së vetvetes, ndërveprimit me të tjerët, si dhe mungesën e lidhjes në një mënyrë të thellë dhe simbolike.
Një rrëfim halucinant paraqet një botë alternative ose misterioze që inkurajon lexuesin të pyesë për natyrën e realitetit dhe perceptimin e tij; përmban elemente të misterit dhe të të pazbulueshmes së realitetit që shkaktojnë reflektime të thella mbi kuptimin e jetës dhe ekzistencës. Përmes këtyre kuptimeve, rrëfimi i tillë ofron një udhëtim emocional dhe intelektual, duke e lënë lexuesin të reflektojë mbi thellësinë e përvojës njerëzore dhe natyrën e realitetit.
Rrëfimi i tillë krijon një hulumtim të thellë të proceseve të ndërdijes dhe lidhjes midis realitetit dhe ëndrrës nëpërmjet strukturave të rrëfimit, personazheve dhe ngjarjeve. Në këtë kontekst, përjetohen disa kuptime dhe mesazhe të rëndësishme: konflikti midis realitetit dhe ëndrrës (një përplasje e vazhdueshme midis realitetit të jashtëm dhe botës së brendshme të personazheve); lidhja midis realitetit të jashtëm dhe të brendshëm (rrëfimi shërben për të zbuluar lidhjen dhe ndërveprimin midis realitetit të jashtëm dhe atij të brendshëm); reflektimi mbi perceptimin dhe interpretimin (rrëfimi nxit lexuesit të reflektojnë mbi proceset e perceptimit dhe interpretimit të realitetit).
8. Ironia postmoderne
dhe kritika ndaj realitetit social
Romani është një medium i fuqishëm për t’i kritikuar shoqërinë dhe strukturat sociale, në një mënyrë të pazakontë dhe provokuese, përmes përdorimit të ngjarjeve absurde dhe personazheve të çuditshëm, për të shfaqur tema të thella sociale, politike dhe ekonomike në mënyrë që të bëjnë lexuesit të reflektojnë mbi realitetin e tyre shoqëror. Autori shpreh kritikën e tij ndaj çështjeve të rëndësishme shoqërore, siç janë pabarazitë, padrejtësitë dhe korrupsioni; i paraqet me procedime të papritura dhe origjinale. Është ironia e thellë e realitetit në shekullin postmodern! Nga ky aspekt, rrëfimi postmodern është një koncept i përdorur për të përdorur elemente e qëndrime, të cilat nuk përputhen me ato të traditave të njohura, të një periudhe të caktuar historike. Rrëfimi postmodern ka tendencën për të shkuar në kohë dhe hapësirë në një mënyrë jo-lineare, duke përdorur një varg ngjarjesh që ndodhin në disa periudha kohore të ndryshme; ose luan me idetë e realitetit dhe fiksionit, duke përzier elemente të të dyjave për të krijuar një perceptim të ndryshuar të ngjarjeve. Mirëpo, autori ia përplas ironinë e tij fytyrës së realitetit të sotëm. Ironia postmoderne është një formë e ironisë që shfaqet në art, letërsi, kulturë, dhe gjithashtu në shprehjet e jetës së përditshme. Këto shorehje te ky roman janë me bollëk. Kjo lloj ironie shpesh reflekton një ndjeshmëri të thellë për kompleksitetin e realitetit dhe përmban elemente të ndryshme që nxisin një reflektim të thellë mbi kuptimin dhe perceptimet, siç janë: skepticizmi ndaj autoritetit dhe traditës, kontestimi, kritika ndaj ideve të marrëdhënieve të përcaktuara, përdorimi i humorit të hollë ironik, për të reflektuar mbi absurditetin e situatave, vlerat shoqërore, dhe normat kulturore. Një aspekt tjetër i ironisë postmoderne është kritika e kulturës së konsumit:
“Ndoshta trupi përshtatet duke e zvogëluar konsumin e oksigjenit që është i nevojshëm për frymëmarrjen nga lëkura. Në fillim djersija shumë, por në fund të verës e ndala djersën. Ndërsa personazhi ynë akoma vazhdon të djersitej, ai nuk është një njeri i vërtetë. Tani më duhet të tregoj për shenjat e lypjes dhe të endacakërisë. Përkundrazi për gjithçka që unë kam thënë për njeriun e rremë, ai tani është i plakur dhe bërë si një peshore peshqish ku në të janë varur urdhra dhe medalje për lodra, kurse mbi kapelën e tij është vendosur një tortë me qirinj të ndezur si për ditëlindje rrethuar nga flamuri kombëtar.”
Në përgjithësi, ironia postmoderne ka një ndikim të thellë në artin, letërsinë, dhe kulturën bashkëkohore, duke e sfiduar dhe shfaqur ndërlikimet e jetës moderne dhe të ndërtimit të identitetit në një shoqëri të fragmentuar dhe të ndryshueshme.
Disa pjesë të romanit ngjajnë në atmosferën "kafkiane" (Franc Kafkës) të rrëfimit, që përqendrohet zakonisht në një ndjenjë të absurditetit dhe të humbjes në një sistem të padukshëm dhe të pazakontë. Saktësisht, atmosfera "kafkiane" e një rrëfimi i referohet përherë stilit dhe temave të ngjashme me ato të veprave të Franz Kafka-s.
Pra, kemi të bëjmë me një roman të realizuar artistikisht, pasi ofron një gërshetim të stilit autorial, ngjarjeve të thella dhe komplekse, karaktereve dhe tema të përshtatshme. Autori shfaq prirjen për ta kapur thelbin e përvojës njerëzore me procedime të rëndësishme artistike.
Shkurt 2024
0 comments:
Post a Comment