Tuesday, August 26, 2025

Kujtim STOJKU - Cikli poetik: Në Barkun e Gjarprit - Kuaku i Errësirës dhe Jehona e Baltës



Hyrje kuratoriale për ciklin poetik 

Ky cikël nuk është thjesht një përmbledhje vargjesh — është një arkiv i zërave të përjashtuar, një liturgji për të përhumburit në botën e të çmendurve. Në Barkun e Gjarprit, fjala nuk është ornament, por organ që digjet, që flet, që nuk pranon të heshtë. Kuaku i Errësirës nuk është tingull grotesk, por dëshmi e atyre që rrallë u është dhënë mundësia të këndojnë — dhe unë, për një çast, këndova. Jehona e Baltës është kujtesa që nuk tretet, është simfonia e fundit që lind kur gjithçka tjetër hesht.



MANIFESTI I TË PËRHUMBURVE NË BOTËN E TË ÇMENDURVE
Kupolën e qytetit e kam çarë me zë,
tek dritaret prej retinash botën e shoh të gjithën mbrapsht.
Në mushkëri metastazat e kancerit frymën po më zënë,
kode rebelimi, fryma ime i transmeton anemban...
Në vend të gjakut, më rrjedhin fjalë të ndaluara,
të shkruara me gisht në qeliza betoni.
Këpucët e mia, satelitë të lodhur,
shkelin mbi rrugët që përkulen para ligjeve të padukshme,
Nga zëra çakejsh,
që me jargë skilesh intrigonin.
Flaka nuk është më zjarr —
është një hologram që djeg kujtesën,
e unë ngrihem, si statujë prej ndjenjash të rreme,
por me shpirt magnetik që shpërthen çdo sistem,
E fatkeqësisht,
vetēm një zë mbetem.
Të gjithë perandorët e së nesërmes
kam për t’i gdhendur në zhdukjen time — sepse nuk jam më njeri,
jam shenja që mbetet.
Kur gjithçka tjetër zhduket,
Pas, padyshim që le hijet,
që në çdo shpirt,
mbjellin ankth dhe tmerr,
që n'çdo qelizë të gjallë mbeten...

KËNGË PËR KONAKUN E FJALËS
Në konakun ku jam rritur, fjala s’ishte thikë, ajo zinte vend, si buka në sofër. E kur ndokush fliste pa mend, të qeshurat e buta e mbulonin, si jorgan, pa fyer, pa gjykuar, pa larguar.
Aty heshtja s’ishte frikë, por pritje, një rit i vjetër, për të lindur mendimin. Fjalët s’nguteshin të bëheshin zë, ato piqeshin, si vera në qilar, dhe kur dilnin, kishin shije të thellë.
Në atë konak, edhe broçkulla kishte vend— jo për të bërë qesharakun, por për të kujtuar se njeriu s’është veç mendje, është edhe hutim, edhe ëndërr, edhe gabim.
E tani, kur fjala më vjen si mik në letër, e ndiej se konaku s’ka vdekur. Ai jeton në çdo varg që s’kërkon të bindë, por të rrijë pranë, si një gotë verë, që nuk të deh, por të bën të kujtosh.

KUSH PI FJALËN DIGJET ME TË
Së bashku me vapën, gëlltis përcëllimin e fjalës.
Po pse e gëlltita këtë flakërimë, as vetë s’e di.
Ajo ishte më e etur se unë, por e njoma me fjalët.
Pse ishte më e djegur se unë, përgjigje nuk kisha.
Unë dhe ajo ishim bashkëudhëtare—si dita dhe nata.
Ecnim pa pushim drejt territ të zi.
Burrërisht flisja me malet zemërbardhë,
Buzën e tharë e njoma me pikën e vesës që binte si shi.
Më pas, bashkë me fjalën, u ngjitëm në majë të shkamit.
Me jehonën e melodisë ia çamë perden e errësirës.
Kur u ulëm më poshtë, u bashkuam me gurgullimat e zallit.
Gjinkallat kishin pushuar këngën, shuanin etjen e ditës.
Do të vdes me pëshpëritjet e barit.
Gjethet do të fëshfërijnë me trishtim.
Do të jap shpirt me fjalët që më la i pari.
Së bashku me këngën, oshëtin vetëm shqip.

ZI AM PRE PIKARI
Zi am pre Pikari, — thotë, plot zë,
Me kryet si lopë e gojën si shpellë zë pëllet,
Me duart si lopata që s’dinë me shkrujtë asgjë,
Mendjen e ka si kazëm që gërmon, por hiç s’kupton në t’vërtetë.
Shpinën e ka të lyer me ngjyra t’flamujve të shumtë,
Por se kush është, as veten s’e njeh,
Duhet t’i biesh në gjunjë kur si shtazë të godet me shkelm.
Ai flet “anglisht” me gjak partish,
Me “au helo maj fren!” duke u zgërdheshur në fëtyrë,
Me “okej bos!” për çdo urdhër nga lart, siç do ti,
E “gud baj” për çdo tru që s’është sharllatan, është meritë”,
Për nder të flamurit hec kur të duash në zyrë.
Kur flet për globalizmin trembet llogaria,
Kur thotë “stratixhike”, dridhen fjalorët,
Ai bën “meeting” me injorancën në sallë,
E “aprova” vjen kur rritet rroga,
e me kreanari deklamon se është një pallë.
S’ka shkollë, por ka dy foto me liderin,
Nuk di ligj, por ka nofull të fortë për slogan,
Ai është “me pushtet partiak”, “këshilltar”, “medet unë i mjeri,
Me një diplomë që i erdhi me korrier postal.
Zi am pre Pikari! — çirret nëpër zyra,
Me barkun si hambar, e trurin si shirit kasete,
Ai e quan “kompetencë” çdo zell militant,
E “karrierë” çdo servilizëm të gjatë, mos e prano po deshe.
Me anglishten e tij, rrëzon çdo standart:
“Mai neim is sistemi, aj fak ju smart!”
E kur e pyesin për etikë, ai thotë:
“Dis iz Albania, bro, not Harvard!”,
Unë jam kjo shëmbëlltyrë, kushdo mund të më shohē,
E rren mendja se unë jam një budall...

KAFAZËT E ALFABETIT
(Shkëputur nga cikli poetik "Për gjuhën shqipe")
Në një muze elektronik,
kishin mbyllur 36 shkronjat shqiptare në kafazë qelqi,
si specie të rrezikuara nga globalizmi,
E tash si fosile në këto kafaze heshtin.
Në këtë tabelë ishin shkruar ca fjalë,
Që tregonte vlerën e kësaj gjuhe të vjetër,
Kur e lexova, u turbullova sa mendët më erdhën vardallë,
Sepse ato që ajo thoshte s’do ta besonte askush tjetër,
“Këto tinguj janë përdorur dikur nga një popull i quajtur ‘Shqiptarë’.
Mos i ushqeni. Janë të ndjeshëm ndaj anglishtes”
Prandaj këto gërma dhe tinguj hyjnor në muzeum mbetën.
Një turist nga Japonia pyeti:
— Cila është Ë-ja?
Dhe roboti përgjigjej:
— Një shkronjë pa përkthim. E braktisën më 2023 -shin,
Bashkë me gërmën ç, varrin ua hapim ne...

SATIRA NË TEMPULLIN E MENDIMIT
Filozofi pi kafe pa sheqer,
në filxhan me çmim të zbritur.
Zgjuarsia sot blihet me kupon,
dhe si produkt në supermarkatë është duke u shitur.
Platoni është mbishkrim i madh me slogane,
Sokrati ka heshtur – ka humbur rrugën.
Studenti blen “mençurinë” me kartë krediti,
dhe merr diplomë pa u shqetësuar për shpirtin.
Në bibliotekë, librat janë kopje të kopjeve,
fjalët bosh, të ndaluara për mendim të lirë.
Filozofia është moto e ditës,
një lojë për klikime, jo për mendje.
Niçe ka humbur në pasqyrën e plasaritur,
Hegeli është shpallur “influencer” i dialektikës.
Në tempullin ku mendimi duhet të jetë flakë,
po digjen vetëm idetë e huaja.
Në këtë treg ku mendja është shitur si mall,
vetëm të pasurit blejnë të vërtetën.
Ndërsa ne, të tjerët, mbetemi me hije,
që nuk kanë guxim të flasin as për veten.

MANIFESTI I BRETKOSËS SË FUNDIT
Mos më kërkoni të hesht.
Zëri im nuk është muzikë për veshët tuaj,
por është dëshmi për baltën që më lindi.
Kur bilbilat këndonin simfoninë e tyre të pastër,
unë këndoja për baltën, për krimbat, për yjet që bien në moçal.
Zëri im nuk është i bukur — është i vërtetë.
Sorra më tha: “Kuaku yt është turp.”
Korbi më tha: “Shpifje për natyrën.”
Gjarpri nuk tha asgjë — ai më gëlltiti motrat një nga një.
Por unë mbeta.
Jo sepse jam më e fortë, por sepse jam më e papërshtatshme.
Zëri im nuk hyn në nota, nuk matet me metronom.
Ai është thirrje, është revoltë, është baltë që flet.
Në çdo kuak timin ka një trup të humbur,
një këngë të ndaluar, një moçal që nuk pranohet si skenë.
Unë nuk këndoj për ju.
Unë këndoj për ne — për të gjithë zërat që u gëlltitën pa fjalë.
Dhe kur të më gëlltisë gjarpri,
do të këndoj nga brenda tij.
Kuaku im do të bëhet jehonë në barkun e normës që nuk tret.
Mos më kërkoni të hesht.
Unë jam bretkosa e fundit.
Dhe zëri im është fillimi i një simfonie tjetër.