(Nga ligjërimet për të vërtetën), 20
Intelektualët nuk shiten në pazar. As intelekti nuk shitet në tregun e xhinglave, të mobilieve, të perimeve apo në tregun politik. Ai nuk e shet as nderin e tij, as atdhedashurinë e tij, për asnjë lakmi të pangopur apo për asnjë cent. Në të kundërtën, ai pushon së qeni intelektual: humb lirinë e shpirtit, humb lirinë e tij të brendshme. Kur humb shpirtin, humb gjithçka...
1.
Dhe pikërisht për këtë arsye, pse ai, me mendjen e tij krijuese e me autoritetin e tij publik, e rrezikon lakminë e pangopshme të të pushtetshmëve, edhe një president prestigjioz europerëndimor dikur, thoshte: "Mos i ndqni fshatarët, janë të pafajshëm e të parrezikshëm."
Pikërisht kjo Evropë ka ditur t'i mprehë mirë dy armë: atë të shitblerjes së intelektualit për ta shndërruar në psueo-intelektual, në mediokër, dhe atë të krijimit të turmave të dëgjueshme. Kjo turmë e dëgjueshme, tashmë prej politikës i ka krijuar pseudo-idhujt e vet, mbas të cilëve duhet të vrapojë në zgjedhje, në duartrokitje apo në ndonjë ceremonial politik. Ndër ne ky intelektual tashmë ka kaluar çdo kufi, ai është shndërruar në dallkauk...
A e dëgjojmë, si komb, më shumë turmën e dallkaukëve apo shtresën e intelektualëve? Dallkaukët na mësojnë si ta braktisim vetveten, historinë dhe përparimin, emancipimin dhe zhvillimin... për të na dërguar nga njëri dështim tek tjetri... Kurse intelektualët e mirëfilltë bëjnë dritë për kombin e tyre, për qytetarinë dhe për njerëzimin...dhurojnë vizione për të tashmen e për të ardhmen...
Dhe pikërisht për këtë arsye, pse ai, me mendjen e tij krijuese e me autoritetin e tij publik, e rrezikon lakminë e pangopshme të të pushtetshmëve, edhe një president prestigjioz europerëndimor dikur, thoshte: "Mos i ndqni fshatarët, janë të pafajshëm e të parrezikshëm."
Pikërisht kjo Evropë ka ditur t'i mprehë mirë dy armë: atë të shitblerjes së intelektualit për ta shndërruar në psueo-intelektual, në mediokër, dhe atë të krijimit të turmave të dëgjueshme. Kjo turmë e dëgjueshme, tashmë prej politikës i ka krijuar pseudo-idhujt e vet, mbas të cilëve duhet të vrapojë në zgjedhje, në duartrokitje apo në ndonjë ceremonial politik. Ndër ne ky intelektual tashmë ka kaluar çdo kufi, ai është shndërruar në dallkauk...
A e dëgjojmë, si komb, më shumë turmën e dallkaukëve apo shtresën e intelektualëve? Dallkaukët na mësojnë si ta braktisim vetveten, historinë dhe përparimin, emancipimin dhe zhvillimin... për të na dërguar nga njëri dështim tek tjetri... Kurse intelektualët e mirëfilltë bëjnë dritë për kombin e tyre, për qytetarinë dhe për njerëzimin...dhurojnë vizione për të tashmen e për të ardhmen...
2.
Intelekti është simbol i mundësive të pakufishme të qenies njerëzore. Prirja më e rëndësishme e një formimi intelektual, është të menduarit, madje të menduarit kritik. Prirja e tillë përbën themelin e funksioneve më motivuese, njohëse, vepruese e emocionale të njeriut. Prandaj, në arsimin tonë, sidomos në atë të mesëm e në atë universitar, edukimi e formimi i të rinjve nuk mund të zhvillohet me sukses pa veprimtari të ndërgjegjshme të mendjes dhe pa zhvillim përkatës kritik të prirjeve të intelektit (kritik) të njeriut. Këtu hyjnë edhe shumë "gjëra" a cilësi tjera, si zhvillimi i perceptimeve, i kujtesës, i prirjes së të folurit, i shqisave, apo sikundër janë dhe arritja e njohurive e përvetësimi i vlerave të gjykimit kritik. Të tjerët, që nuk e kanë këtë kulturë intelektuale të punës, mund të hyjnë n. kategori tjera, por te ai që quhet intelektual. Të rinjve u duhet si buka që të jenë në gjendje të mendojnë me kokën e vet, të kenë mundësi të sjellin vetë përfundime, t'i ushtrojnë vazhdimisht këto prirje.
Por çfarë ka ndodhur me mendjen e shitur të intelektualit?
Mund t'i hedhim një sy Luftës së Dytë Botërore të fashizmit: kush i bindi njerëzit e thjeshtë, ushtarët e thjeshtë, që t'i urrejnë hebrenjtë apo kombet tjera apo kundërshtarët politikë?
Apo të periudhës së komunizmit se si u keqpërdorën intelektualët, se si ata ose u heshtën, u përzunë, u burgosën ap u pushkatuan, ose u shndërruan në njerëz të dëgjueshëm e në repart ideologjik të partisë-shtet; kurse repartin ideologjik partiak e shtetëror, e përbënin intelektualët, për ta mësuar popullin e thjeshtës e si duhet urryer kleri, kisha apo institucionet tjera fetare, se si duhet burgosur, pushkatuar apo ndaluar "klerin reaksionar"; se si duhet ndaluar shkrimtarët "e rrezikshëm" etj etj.
Mund t'i hedhim një sy sidomos, luftërave që ndodhën në hapësirat ish-jugosllave, ku intelektualë, shkrimtarë, akademikë, filozofë apo poetë serbë, u vunë në shërbim të shpërthimit të luftërave të përgjakshme që iu priu Millosheviç; ata (dhe pa i amnistuar as ata të hapësirave tjera ish-jugosllave), i ngritën në kult tmerret, urrejtjet ndërnacionale.
Intelekti është simbol i mundësive të pakufishme të qenies njerëzore. Prirja më e rëndësishme e një formimi intelektual, është të menduarit, madje të menduarit kritik. Prirja e tillë përbën themelin e funksioneve më motivuese, njohëse, vepruese e emocionale të njeriut. Prandaj, në arsimin tonë, sidomos në atë të mesëm e në atë universitar, edukimi e formimi i të rinjve nuk mund të zhvillohet me sukses pa veprimtari të ndërgjegjshme të mendjes dhe pa zhvillim përkatës kritik të prirjeve të intelektit (kritik) të njeriut. Këtu hyjnë edhe shumë "gjëra" a cilësi tjera, si zhvillimi i perceptimeve, i kujtesës, i prirjes së të folurit, i shqisave, apo sikundër janë dhe arritja e njohurive e përvetësimi i vlerave të gjykimit kritik. Të tjerët, që nuk e kanë këtë kulturë intelektuale të punës, mund të hyjnë n. kategori tjera, por te ai që quhet intelektual. Të rinjve u duhet si buka që të jenë në gjendje të mendojnë me kokën e vet, të kenë mundësi të sjellin vetë përfundime, t'i ushtrojnë vazhdimisht këto prirje.
Por çfarë ka ndodhur me mendjen e shitur të intelektualit?
Mund t'i hedhim një sy Luftës së Dytë Botërore të fashizmit: kush i bindi njerëzit e thjeshtë, ushtarët e thjeshtë, që t'i urrejnë hebrenjtë apo kombet tjera apo kundërshtarët politikë?
Apo të periudhës së komunizmit se si u keqpërdorën intelektualët, se si ata ose u heshtën, u përzunë, u burgosën ap u pushkatuan, ose u shndërruan në njerëz të dëgjueshëm e në repart ideologjik të partisë-shtet; kurse repartin ideologjik partiak e shtetëror, e përbënin intelektualët, për ta mësuar popullin e thjeshtës e si duhet urryer kleri, kisha apo institucionet tjera fetare, se si duhet burgosur, pushkatuar apo ndaluar "klerin reaksionar"; se si duhet ndaluar shkrimtarët "e rrezikshëm" etj etj.
Mund t'i hedhim një sy sidomos, luftërave që ndodhën në hapësirat ish-jugosllave, ku intelektualë, shkrimtarë, akademikë, filozofë apo poetë serbë, u vunë në shërbim të shpërthimit të luftërave të përgjakshme që iu priu Millosheviç; ata (dhe pa i amnistuar as ata të hapësirave tjera ish-jugosllave), i ngritën në kult tmerret, urrejtjet ndërnacionale.
3.
Ato luftëra përfunduan dhe u krijuan realitete të reja historike...
Por çfarë të themi për ata intelektualë sot, nëse hidhen në anën e së keqes, krimit a të ligës?
Çfarë të thuhet për ata intelektualë që e keqpërdorin barbarisht Fjalën Publike, që, me ndikimin e tij, nxit të keqen dhe urrejtjen?
A nuk shprishet vetvetiu kësisoj ai sistemi i lakmuar i vlerave?
Të tillët, me diploma profesurash, magjistraturash, e doktoraturash, tashmë kanë krijuar një tjetër sistem që nuk mund të quhet sistem i vlerave, por sistem i së keqes dhe i antivlerave.
Tashmë ata, duke uzurpuar katedrat universitare, institucionet e larta shkencore, postet e larta me ndikim nëpër ministri, sektorë shoqërorë apo qeverisës; e kanë ngritur në kult pështymjen e vlerave, shembjen e tyre, në emër të interesave për të zhvatur para.
Nuk dihet më ç'është vlerë e ç'është surrogat vlere...
Nuk dijet më ç’është e mirë e ç'është e keqe...
Nuk dihet më ç'është shteti që quhet shtet laik e ku mbizotërojnë ritet fetare orientale nëpër institucione...
Nuk dihet më ç'është dije shkencore e ç'është turbullirë e ndërgjegjes...
(Intermexo: një shembull frapant: e ç't'i bëjmë një jurie, bie fjala, që emërohet nga qarqet e larta qeveritare për të vlerësuar, bie fjala kritikën letrare; juri që nuk e ka shkruar as një rresht të kritikës letrare; vlerëson veprat fare pa i lexuar; vlerëson pa dhënë asnjë vlerësim për vepra që nuk i takojnë kritikës letrare!!! Injoranca e përbuzja pseudo-intelektuale, nuk kanë kufij.)
Tashmë profesurat tona universitare, njëherë në dhjetë vjet e botojnë një vepër me pretendime shkencore... E të mos flasim për ata që vetëquhen kritikë letrarë a studiues të letërsisë dhe nuk e lexojnë asnjë vepër letrare, nuk bëjnë asnjë vlerësim letrar?!!! Dhe ligjërojnë nëpër universitete, dhe marrin paga mbi njëmijë euro në muaj, pa i numëruar këtu edhe privilegjet tjera të zhvatjes së parasë publike apo të xhepit të studentit të mjerë...
Aty lehtë krijuan pseudo-profesorë, pseudo-doktorë shkencash apo pseudo-intelektualë, duke ia zënë frymën hapësirave të intelektualëve të vërtetë, krijimtarisë mendore të vërtetë dhe vlerave diturore.
Nuk dëshiroj të përgjithësoj krejt këtë kategori universitare (ata që janë të zellshëm dhe kanë rezultate, numërohen në gishta)...
Ato luftëra përfunduan dhe u krijuan realitete të reja historike...
Por çfarë të themi për ata intelektualë sot, nëse hidhen në anën e së keqes, krimit a të ligës?
Çfarë të thuhet për ata intelektualë që e keqpërdorin barbarisht Fjalën Publike, që, me ndikimin e tij, nxit të keqen dhe urrejtjen?
A nuk shprishet vetvetiu kësisoj ai sistemi i lakmuar i vlerave?
Të tillët, me diploma profesurash, magjistraturash, e doktoraturash, tashmë kanë krijuar një tjetër sistem që nuk mund të quhet sistem i vlerave, por sistem i së keqes dhe i antivlerave.
Tashmë ata, duke uzurpuar katedrat universitare, institucionet e larta shkencore, postet e larta me ndikim nëpër ministri, sektorë shoqërorë apo qeverisës; e kanë ngritur në kult pështymjen e vlerave, shembjen e tyre, në emër të interesave për të zhvatur para.
Nuk dihet më ç'është vlerë e ç'është surrogat vlere...
Nuk dijet më ç’është e mirë e ç'është e keqe...
Nuk dihet më ç'është shteti që quhet shtet laik e ku mbizotërojnë ritet fetare orientale nëpër institucione...
Nuk dihet më ç'është dije shkencore e ç'është turbullirë e ndërgjegjes...
(Intermexo: një shembull frapant: e ç't'i bëjmë një jurie, bie fjala, që emërohet nga qarqet e larta qeveritare për të vlerësuar, bie fjala kritikën letrare; juri që nuk e ka shkruar as një rresht të kritikës letrare; vlerëson veprat fare pa i lexuar; vlerëson pa dhënë asnjë vlerësim për vepra që nuk i takojnë kritikës letrare!!! Injoranca e përbuzja pseudo-intelektuale, nuk kanë kufij.)
Tashmë profesurat tona universitare, njëherë në dhjetë vjet e botojnë një vepër me pretendime shkencore... E të mos flasim për ata që vetëquhen kritikë letrarë a studiues të letërsisë dhe nuk e lexojnë asnjë vepër letrare, nuk bëjnë asnjë vlerësim letrar?!!! Dhe ligjërojnë nëpër universitete, dhe marrin paga mbi njëmijë euro në muaj, pa i numëruar këtu edhe privilegjet tjera të zhvatjes së parasë publike apo të xhepit të studentit të mjerë...
Aty lehtë krijuan pseudo-profesorë, pseudo-doktorë shkencash apo pseudo-intelektualë, duke ia zënë frymën hapësirave të intelektualëve të vërtetë, krijimtarisë mendore të vërtetë dhe vlerave diturore.
Nuk dëshiroj të përgjithësoj krejt këtë kategori universitare (ata që janë të zellshëm dhe kanë rezultate, numërohen në gishta)...
4.
Këta pseudo=intelektualë universitarë, duke u rreshtuar ndërgjegjshëm e për interesa personale, kanë krijuar hapësira të së keqes: gjithçka që është e ligë, gjithçka që përbën të keqen e kësaj shoqërie, ata krijuan hapësira të lodrojnë e sundojnë nëpër to më të ligjtë, bixhozxhinjtë, matrapazët politikë, mashtruesit ordinerë, prostituimet njerëzore; shpirti i korruptuar më as që mund të quhet shpirt... por mizori e llahtari!
Aq lehtë u përhapën këto të këqija, ndërsa aq shumë ngushtica krijuan për veprimtaritë e dobishme shoqërore, kulturore, aq lehtë i mënjanuan njerëzit e përkushtuar, dhe iu krijuan hapësira biznesit të zi, mashtrimeve dhe keqbërjeve fatale...
Ata i sheh të rreshtuar aty ku i fton zëri i së keqes: "ja, jemi të gatshëm në kontributin tonë!
Ata i sheh të rreshtohen në repartet e destrukcionit shoqëror e nacional: ja, jemi të gatshëm ta shembim atë që e kemi arritur; faqeziun ta shpallim idhull; veprën e përkushtuar ta heshtim plotësisht e kundër saj të ngremë intriga, kurse veprën e shëmtuar ta shpallim vlerë kombëtare, kulturore, shkencore apo dhe kombëtare!!!
Ndryshe qëndron puna me deklarata individuale të intelektualëve (në emër të lirisë së fjalës), por ndryshe është përgjegjësia e atyre intelektualëve që janë rreshtuar si repart politik e ideologjik i politikës aktuale. Ata janë përgjegjës për frymëzimet negative që ia kanë bërë të rinjve tanë për t'u rreshtuar në luftëra të huaja. Ata janë përgjegjës për realitetin e krijuar kundër rinisë sonë që ikën e pashpresë jashtë,
Ata janë përgjegjës...
Këta pseudo=intelektualë universitarë, duke u rreshtuar ndërgjegjshëm e për interesa personale, kanë krijuar hapësira të së keqes: gjithçka që është e ligë, gjithçka që përbën të keqen e kësaj shoqërie, ata krijuan hapësira të lodrojnë e sundojnë nëpër to më të ligjtë, bixhozxhinjtë, matrapazët politikë, mashtruesit ordinerë, prostituimet njerëzore; shpirti i korruptuar më as që mund të quhet shpirt... por mizori e llahtari!
Aq lehtë u përhapën këto të këqija, ndërsa aq shumë ngushtica krijuan për veprimtaritë e dobishme shoqërore, kulturore, aq lehtë i mënjanuan njerëzit e përkushtuar, dhe iu krijuan hapësira biznesit të zi, mashtrimeve dhe keqbërjeve fatale...
Ata i sheh të rreshtuar aty ku i fton zëri i së keqes: "ja, jemi të gatshëm në kontributin tonë!
Ata i sheh të rreshtohen në repartet e destrukcionit shoqëror e nacional: ja, jemi të gatshëm ta shembim atë që e kemi arritur; faqeziun ta shpallim idhull; veprën e përkushtuar ta heshtim plotësisht e kundër saj të ngremë intriga, kurse veprën e shëmtuar ta shpallim vlerë kombëtare, kulturore, shkencore apo dhe kombëtare!!!
Ndryshe qëndron puna me deklarata individuale të intelektualëve (në emër të lirisë së fjalës), por ndryshe është përgjegjësia e atyre intelektualëve që janë rreshtuar si repart politik e ideologjik i politikës aktuale. Ata janë përgjegjës për frymëzimet negative që ia kanë bërë të rinjve tanë për t'u rreshtuar në luftëra të huaja. Ata janë përgjegjës për realitetin e krijuar kundër rinisë sonë që ikën e pashpresë jashtë,
Ata janë përgjegjës...
0 comments:
Post a Comment