Monday, April 16, 2018

Prend BUZHALA: URTËSIA SOLOMONIANE OSE SHOQËRIA E DIJES


(Kundrime), 1
Kur në fëmijëri dëgjoja rrëfimet e predikuesit në Kishë për Solomonin e Urtë, Solomonin mbret dhe njeri të urtë, që kishte shkruar edhe poezi dhe fjalë të urta e si mbretin më të pasur të të gjitha kohëve; në krye mu pat tiposur mendimi se edhe ne duhet ta kemi mbretin tonë të urtë e të drejtë. Ndërsa priftërinjtë ligjëronin PËR hebrenjtë si popull i zgjedhur që përkushtohen për të përjetshmen, për qiellin e jo për jetën mbi tokë; realiteti historik e dëshmonte atë që dikur më vonë e tha Jezusi: ajo që zgjidhet (gjen zgjidhje) në tokë, është e pranueshme edhe për qiellin. Pra, mirëqenia, barazia, drejtësia i takojnë edhe kësaj bote.
1.
Pleqtë që i dëgjonim nëpër oda kullash, rrëfenin për Skënderbeun mbret e ndonjëri edhe për mbretërit ilirë, dikush tjetër për Mbretin Zog që e keqpërdori mbretërimin e tij me vrasje e me ligje të padrejta. Mandej erdhën shpjegimet ideologjike të tipit komunist për mbretërit tiranë, tradhtarë, të padrejtë, me një fjalë, rrëfimet për mbretpërmbysjet revolucionare.
Më tutje, prej leximeve në rini e më vonë, nga shkrimtarë e historianë, Solomoni më dilte mbret që kishte themeluar një shtet të fortë, që ndërtonte rrugë, që kishte vënë një sistem taksash, që kishte ngritur tempullin në Jeruzalem, bëri ndërtime gjithandej Izraelit, ndërtoi pallate kudo, ndërtoi rrugë, ujësjellës, ndërtoi qytete që shërbenin për depo mallrash dhe qytete për kalorës. Ishte mbret që kishte sunduar paqësisht, që kishte lidhur marrëveshje paqeje me mbretërit përreth dhe Izraeli jetonte në paqe të pakrahasueshme. Kishte zhvilluar tregtinë, dhe u bë mbreti më i pasur i kohës.
Dhe këto fakte sillnin kohën e dhjetë shekujve para Epokës së Re a para Jezusit, kur ende nuk kishte kombe.
Ai jetoi pak, gjithsej 38 vjet.
U shndërrua, nëpër mileniume, në sinonim të urtisë, në personifikim të mbretit legjendar, që i solli popullit të tij begati dhe pasuri të mëdha. I vlerësuar si më i mençuri i kohëve, ai shkroi mbi tremijë fjalë të urta dhe mbi 100 e sa këngë.
2.
Por Miti i Drejtësisë e Barazisë erdhi me mësimet në shkolla: se sistemi socialist dhe komunizmi është forma më e lartë e zhvillimit shoqëror e ekonomik, se zhduket shfrytëzimi i njeriut prej njeriut, se nuk ka klasa sunduese. Por komunizmi ishte një përpjekje e dështuar e njerëzimit: në vend të barazisë e drejtësisë, kudo erdhi shteti policor, u ndërtua shoqëria ideologjike, në vend të barazisë krijoi ligje për privilegje të pafund për revolucionarët dhe udhëheqësit komunistë, familjet e të cilëve ishin të privilegjuara. Në vend të barazisë sociale, krijoi dallime të mëdha sociale; proklamoi lirinë gjithëpërfshirëse të njeriut të çliruar dhe solli format më të vrazhda të mohimit të këtyre lirive; sado që deklarohej kundër regjimeve “kriminale” kapitaliste, vetë komunizmi u shndërrua në regjimin më kriminal, duke zbatuar terrorin "revolucionar"... Ideologjia u shndërrua në opium të vërtetë...
3.
E ku janë ato kombe që sot mburren për lashtësi, për shtetësi e ndërtime, për urti, gjyqe të drejta dhe organizim?! Madje, shumë ndër kombet e sotme as që kanë ekzistuar dikur. Ose kacavareshin nëpër drunj...
Dhe, a i ruajnë edhe sot këto vlera hebrenjtë?
Tashmë është i përhapur miti botëror për hebrenjtë: më të pasurit e botës, më të mençurit që zotërojnë bankat e kapitalin botëror e dijet, që drejtojnë politikat e shumë vendeve, diku në prapaskenat e intrigave politike etj etj.
E thëniet e Solomonit edhe sot na kthjellojnë mendjet:
"Të gjitha problemet janë problemet e njerëzve. Dhe shumica e problemeve të njerëzve janë njerëzit që refuzojnë të veprojnë si njerëz. "
"Për gjithçka ka një arsye dhe për çdo gjë nën këtë qiell, ekziston koha e caktuar. Koha për t'u lindur dhe koha për të vdekur, koha për të shembur dhe koha për të ndërtuar, koha për të hedhur gur dhe koha për t'i mbledhur ata gur, Koha për të heshtur e dëgjuar dhe koha për të folur."
"Është më mirë të jesh imun ndaj zemërimit sesa i pushtetshëm, është më mirë ta kontrollosh e qeverisësh shpirtin tënd, se sa ta keni në zotërim një qytet të tërë."
"Dituria është gjëja kryesore, prandaj bëhuni të mençur dhe me gjithçka që ndodh, përqafojeni mirëkuptimin."
"Për ata që janë të lidhur me të gjallët e me jetën, ka shpresë."
"Së pari e mëson dhe përjeton poshtërimin e mandej e shioni nderin dhe famën."
4.
Është i njohur rrëfimi biblik për Gjyqin e Solomonit (Libri i Mbretërve I, 16-27), kur paraqiten te mbreti dy prostituta që pretendojnë te fëmija që kishte shpëtuar, pasi njëra ndër to, ditën kur lindën dy foshnje, e kishte mbytur kur kishte rënë në shtrat sipër, ia merr tjetrës djalin natën, dhe po tjetrës ia vë në gji djalin e vdekur:
" Atëherë mbreti urdhëroi: 'Më sillni një shpatë!'. Kështu sollën një shpatë para mbretit. Pastaj mbreti urdhëroi: 'Ndajeni fëmijën e gjallë në dy pjesë dhe jepini gjysmën njërës dhe gjysmën tjetrës'.
Atëherë gruaja e fëmijës së gjallë, që e donte shumë fëmijën e vet, i tha mbretit: 'Imzot, jepjani asaj fëmijën e gjallë, por mos e vrisni". Tjetra përkundrazi thoshte: 'Të mos jetë as imi, as yti; por ndaheni!'. Atëherë mbreti u përgjigj duke thënë: 'Jepini së parës fëmijën e gjallë dhe mos e vrisni, sepse ajo është nëna e fëmijës'.
Eh, sa pushtues e kanë dhunuar Kosovën, si djep të vetin e si fëmijë të vetin. Dhe Gjyqi solomian i Evropës Perëndimore e ndau drejtësinë për ne.
Po ne, si sillemi me këtë urti solominane ndaj Kosovës sonë të dashur?!
5.
Të mos harrohet: fitimi i i njohurive dhe ideve mbi historinë (mbi religjionin, kulturën, artin, identitetin, civilizimet etj), ndikon në ngritjen e kulturës së përgjithshme dhe ka rol emancipues. Dija është kapital njerëzor dhe kombëtar. Me anë të përvetësimit të dijes e të njohurive të mendimit racional, të arsyeshëm, shkencor, paraqesim thesarin e pasur të vetvetes, nga njëra anë, dhe kundërthëniet e përmbajtjeve historike, kulturore, religjioze apo artistike, nga ana tjetër... Përmasat e mësimit për të kaluarën, për religjionet dhe për sistemin e vlerave, duhet të ndërtohen mbi kornizat racionale, karshi stereotipeve tradicionale historike, ideologjike etj. DIJA E ÇLIRUAR krijon dhe drejtpeshimet brenda një shoqërie e kombi...
Rrugët tjera qëndrojnë të hapura!
Fatkeqësisht, ndër ne, DIJA ende shpallet armik (si në regjimet totalitare, ku INJORANCA duhet të udhëheqë me shtetin e jo DIJA), ndërkohë që shoqëritë (post)moderne po ndërtojnë një Epokë të Re postkapitaliste që quhet SHOQËRIA E DIJES, EKONOMIA E DIJES...
A jemi larg apo afër kësaj?!

0 comments:

Post a Comment