MOTIVE MAJI NGA PREND BUZHALA

SOLILOK PËR FLUTURIMIN E ZOGUT
(Tregim me pak fjalë)

Kësaj radhe Boborima mahnitshëm filloi të fliste për zogjtë. Ishim ulur në pragun e shtëpisë dhe kundronim lindjen e diellit.

1.
Ajo: zogjtë fluturojnë lehtë, zbukurojnë hapësirën. Cicërojnë dhe i japin harmoni muzikore hapësirës qiellore. Prej zogjve nuk ka sherr, kanë butësi...
Unë: Mua më pëlqejnë pëllumbat.
Ajo: Pëllumbat nuk më pëlqejnë, se, kur zënë e fluturojnë, fluturojnë duke i rrahur rrëmbyeshëm flatrat. E kjo më tremb. Kjo më trishton. Më trishton si fluturimi i aeroplanëve gjatë luftës.
Unë: Por pëllumbat janë simbol i paqes, kanë bardhësi paqeje...
Ajo: I kam mërzi pëllumbat, se gjithçka përreth shtëpisë po ma glasojnë...
Unë (ngapak i frymëzuar për ta çuar më tej bashkëbisedimin): Po thua që paqja nuk qenka gjë e mirë?
Ajo: Pse, a nuk po lëshojnë glasa mbi qiellin e pastër të paqes njerëzit?

2.
Boborima heshti për një çast. Ishte heshtje nga dashuria. Më mësoi edhe mua të heshtja. Bashkësi e heshtjes në dashuri. Ajo nuk dëshironte ta braktiste këtë komunikim pa fjalë, për zogjtë. Ishte një të folur i heshtjes, ndërsa përsëri një plim zogjsh fluturoi mbi pemën e oborrit të shtëpisë. Dielli tashmë kishte nxjerrë syrin e vet. Dielli u ngrit në pëllëmbë mbi majën e bjeshkës. Në atë bjeshkë qemë strehuar gjatë luftës.
Ajo fliste si në ëndërrim:
Zogjtë të bukur ishin edhe në luftë. Kur ëndërroja, shihja zogun në mëngjes. Nuk e dija në ishte zogu i ëndrrës apo zogu i mëngjesit. E niste cicërimën para agimit. Lajmëronte agimin. Kur kishte trishtim, ai lëshonte një cicërimë paralajmëruese trishtimi. Por asnjëherë nuk mungonte ta niste cicërimin dhe fluturimin në agullim.
Unë (përsëri, gati sa nuk e prisha këtë romantikë mëngjesi): Zogu fluturon, kurse njerëzit jo.
Ajo: Jo, nuk është ashtu. Dikush e ka thënë: se nuk ka nevojë ta pyesim zogun si po fluturon? Ai thjesht, fluturon. Edhe njerëzit, thjesht, jetojnë, ecin, fluturojnë në jetë.
Unë: Ndodh që zogu e ka krahun e thyer e nuk mund të fluturojë. Ndodh që njeriu është i sëmurë, apo pa shpresa, bën një jetë pa shpresa.
Ajo: Ndodh, por nuk i mungon përpjekja për të fluturuar. Si e ka sekretin e shërimit në gjirin e natyrës, ajrit,, pyllit, pemëve, luleve dhe barit.
Unë: nuk e di spe, më pëlqejnë edhe zogjtë në kafaz.
Ajo: Zogjtë nuk kanë nevojë për dritare, prandaj atyre nuk iu duhet kafazi. Nuk pranojnë të hyjnë aty. Por, kur e thërret për t’i dhënë mel, ai vjen, çukit dhe fluturon i gëzuar,. Në shenjë falënderimi.
Njeriu nuk e ëndërron fluturimin, sepse ëndërron kafazin.
Prapë erdhi heshtja për të na thënë se në këso çastesh nuk duhet folur shumë...
U futëm në heshtjen e shenjtë.

3.
Boborima tashmë kishte kaluar në dehjen e saj të plotë. Fëmijët nisën të bëjnë zhurmë në shtëpi.
Ajo fliste si në një vegim:
Zogu është edhe edukues i mirë. Fëmijët, ndodh ta gjuajnë me gur. Por kur fëmija mëson të këndojë,atëherë ai nuk e gjuan më zogun që fluturon. Ose kur fëmija mëson që ta pikturojë zogun, ngjyrat e flatrave, qiellin, drurin, lulet, atëherë ai nuk e gjuan më. Gurin e ul në tokë.
Shpesh na pëlqen që, kur thellohemi në vegime a ëndërrime, në reflektime a përjetime dehëse, vizionin tonë të lartësua e përndritës, ta krahasojmë më zogun. Zogu bëhet engjëll. Thuhet se e paskemi parë një engjëll, e në të vërtetë është zogu në formën e një vizioni shkëlqimtar.
(Kjo ma kujtoi, kur më se njëherë në jetë, qesh plandosur përtokë. Jepesha mbas pijes a udhëtimeve pa fre... E ajo mandej, sikur të=a dinte se çka po ziente brenda meje, fliste si në një solilok modern spiritual):
I ke lexuar poetët se si shkruajnë për zogun feniks?
Të ndodh që të kesh jetë pa shpresa. Të ndodh që të kesh një jetë me shpresa krahëthyera, si të zogut. Por zogu është aty,. Është ai feniksi që zgjohet brenda teje, për të mos u dorëzuar, për të mos u thyer. Ti tashmë, i thyer, i ndarë e i bërë copë-copë, me të krisura në shpirtin e në zemër, i përkulur e i nënshtruar, në gjunjë nuk mund të ngrihesh, përnjëherësh nuk pajtohesh me gjendjen e tillë. Diçka është zgjuar brenda teje. Zgjohet ai zogu feniks për të mos u përkulur e mposhtur nga e keqja. ke krijuar besim, mbështetje, si te I Plotfuqishmi. E pra, fluturimin e zogut e zogut e bëka besimi.

4.
Ata ishin mësuar të ecnin bashkë. Të fluturonin bashkë. Në të vërtetë, kur ishin të vetmuar, u dukej sikur ishin vetëm me një krah. E me një krah nuk fluturohej.

DERI NË FLETËN E FUNDIT
(Çast lirik)

O Amë e Gjuhëkrijimit, o Atë që krijon fjalëshenjtin ligjërim,
Ç’po të ndodh: nga fjalët e gjuhës na pështyjnë e na shajnë.
O Amë e Atdhebërjes, Ti je ajo qenie që në këmbë e rimëkëmbje
i mësove të ngrihen Të Parët e Atdheut, u dhe skeptër e hir
e ata si qen në rrugë të gjuajnë.
Ti që u dhurove zjarr në zemra, si u bëre akull në zemër?
Oh, sa shumë shigjeta drejtuan kundër secilit yll
Dhe vetë mbetën pa nënkrejcë, pa plang e pa shtëpi.
Shpirtndezura Amë, Amë shpirtlirie,
Ata që të urrejnë, aq shumë dashkan të jenë si ti!
Shih: kënga e poetit s'ndalet, edhe kur krijuesi s’është mes nesh.
Ata që mbetën pa këngë, nuk gjenden këtu as kur janë të gjallë.
Po harrojnë: njeriu qenka libër që e shfleton koha fletë për fletë,
Qenka Hyji i vetvetes, deri në fletën e fundit.

MOTIVE MAJI:
Çaste në ambientet e UNIVERSITETIT ILIRIA - Prishtinë:
1.
në përurimin e librit "“Praktikë Diplomatike, Teori, praktikë, fakte dhe aktorë” të autorit Hekuran A. Rapaj (ligjërues). Ligjëruan: Prof. Dr. Ambasador Lisen Bashkurti, redaktor e ligjërues i fushës Marrëdhënieve Ndërkombëtare në këtë Universitet dhe Kristaq Shabani, Redaktor Përgjegjës (presdient i LNPSHA PEGAS Albania).
Bashkëpunëtor shkencorë, Prof. Dr. Mixhait REÇI dhe Prof. Dr. Ambasador Lisen BASHKURTI. Recenca, Prof. Asoc. Dr. Ngadhnjim BROVINA.
2.
NË ambientet e UNIVERSITETIN ILIRIA (Prishtinë), LNPSHA PEGAS mu dorëzua nga Kristaq Shabani vlerësimi: titulli i lartë pegasian: "STUDIUES I SHQUAR"... i ndarë në dhjetor 2017 e i dorëzuar sot, këtu, në Prishtinë.
3.
Çaste të bukura (me këmbime mendimesh) me drekën që shtroi prof. Hkuran Rapaj...

TEKSTI I HESHTJES
(Çast eseistik)

Shpesh heshtja na shfaqet më e rëndësishme se fjala. Është urtake. Është ndihmëse e jashtëzakonshme. Është dhe një mrekulli.

1.
Në arte ajo përbën një poetikë të tërë.
Aty ku artikulohet heshtja, aty është dhe fjala. Prandaj thuhet që heshtja është TRAJTË E FJALËS. Është mënyrë komunikimi. Bie fjala, vizualja në pikturë, ligjëron me "gjuhën e heshtjes", pra, jo me artikulim fjalësh. Ose vizualja në film, ka epistemologjinë e vet. Në arte ajo ligjëron me gjuhën e shenjave: Sa e sa krijime artistike i kushtohen asaj. Janë të pafund këto krijime mbi heshtjen.
Te qeniet njerëzore heshtja është formë "e vetëdijes." Nuk është gjithnjë heshtja përfundim i fjalës.
Eh, sa e sa mendime ngërthehen brenda një heshtje! Një univers i tërë! E krijon një botë të tërë: në daç në art, në daç në jetën e përditshme.
Heshtja shndërrohet në tekst. Heshtja qenka tekst. Roland Barti do të thoshte, se shndërrohet në kënaqësi të tekstit.
Shekspir thoshte: duhet të mësohemi ta lexojmë një tekst pa fjalë.

2.
Ka dhe një komunikim të brendshëm, heshtak, monologë, një të folur pa zë, me vetveten...
Një heshtje mes dy të rinjve, në një situatë dashurie, flet mjaft...
Një heshtje në një komemoracion...
Një heshtje (e dhunshme) në mërgim, kur të mungojnë të afërmit. Heshtja qenka dhe- një mungesë!
Një heshtje në lutjen e thellë, kontemplative...
Një heshtje që hap dyer e shtigje në jetë. Madje, hap dhe derën te një shpirt njeriu.
Kur e dëgjon, me kujdes, mikun që flet... sepse ashtu e ruan miqësinë.
Kur e shndërron heshtjen në mbrojtës të mendimeve tua...
Aty diku, ligjëron dhe një heshtje profetike...diku tjetër heshtja e shenjtë...

3.
E kur ndodhin situata agresive britmash me fjalë?
Kjo do të thotë që njeriu nuk është i i detyruar për t'u përgjigjur menjëherë në secilën fjalë të tjetrit. Madje, në situatat agresive, kur brtitmat me fjalë ngrenë tensionet, kur nuk ka kontroll, një shpirt i heshtur është në epërsi, është forcë...
Heshtja, në këso situatash, është një armë.
Mu si ajo doktrina e zbrazëtisë te filozofia zen-budiste (nënkupton qetësimin), e që ndërlidhet me Njeriun e Lartësuar, me profetin e shenjtorin.
Ekzistuaka, thuhet, Perëndia Poetike...

NDARJA E PUNËS NË KOHË PAQEJE
(Çast antipoetik)

Nuk ka punë të padobishme në kohë paqeje:
bie fjala, baballarët nëpër institucione e universitete
bëjnë orarin e plotë të punës në shitjen e moralit dhe shtetit
s’ka gjë më mirë se sa të shesësh moral,
s’ka gjë më mirë se sa ta sakrifikosh edhe shtetin për mirëqenie,
thonë: morali i mungon shoqërisë sonë.
Thonë: Po ju dhurojmë shtetin që ju mungon.
Mandej shesin pikëllimin dhe trishtimin e lirisë,
S’ka gjë më të bukur se të shesësh rrëfime për krenarinë e trishtimit
Sepse liria kërkon shumë sakrifica si në kohë lufte,
S’ka sakrificë pa trishtim e pa vuajtje.
E blerësit e moralit janë fëmijët e tyre.
Blerësit e shtetit janë fëmijët e tyre.
E blerësit e trishtimit janë[ fëmijët e tyre.

Nuk ka punë të padobishme në kohë paqeje:
bie fjala, Luftëtarët e Pasluftës, shesin luftën dhe harresën,
ua shesin atyre që mbijetuan nga lufta.
Thonë: të mbijetuarit duhet t’i japin kuptim jetës.
Thonë: blini harresën,
flini mbi rrobat e buta të harresës së masakrave.
E mbijetimi i ngjet ftohtësisë së armës që hesht në kohë paqeje.
Thonë: shitja është muzika e Atdheut tonë,
ku liria u ngjet linjave të sulmit në luftë për ndarjen e plaçkës.
Liria tringëllon si një metelik i hedhur në rrugë.

Nuk ka punë të padobishme në kohë paqeje:
bie fjala, baballarët shesin drogë e fëmijët e tyre e blejnë,
Shitësi dhe blerësi kanë rolet kyçe për zhvillimin e vendit,
S’ka gjë më të njerëzishme se shitja e kënaqësisë
S’ka gjë më të dobishme se krijimi i kënaqësisë,
Mjekët, gjyqet, avokatët dhe burgjet,
ndryshe, nuk do të kishin punë pa fëmijët e tyre.
Nuk do të mund të jetonin pa kënaqësinë e fëmijëve të tyre.