Nehat Jahiu padyshim është një ndër poetët me produktiv
të dy dekadave të fundit, i cili në krijimtarinë e vet të begat, shkruan
satirë, prozë, poezi dhe tregime si dhe ngjarjet, që e preokupojnë botën e tij
të jashtme. Ai është i vetdijshëm se nuk mund ta lë asnjë çast muzën të kotet dhe të largohet nga
shkrimet e tij të pasura me të cilat ai e sjellë në shprehje shpirtin e vet.
Nehat Jahiu si në tërë krijimtarinë e vet të deritashme,
ashtu edhe në këtë libër “GJAKU IM TË QOFTË FALË” me sukses dhe mjeshtri përdor
lirikën, por edhe epikën letrare, ku i bashkon të dyjat në një tërësi poetike
të ndjeshme me narracion reflektues. Mirëpo, në këtë vëllim letrar, ai tenton
dhe ia arrin qëllimit, që përmes jetëshkrimit të tij ta reflektojë, edhe çdo ndjenjë përcjellëse,
dhembjen, dashurinë, kurbetin, mallin, dramat jetësore fëmijërore, dëshmorët e
luftës së fundit e deri te varret e të parëve të tij. Me këto, Nehati vetëm e
bënë më të begat dhe e pasuron vargun, i jep një ngjyre të pashlyer mendimeve
dhe e ndërton rimën me mjeshtri metrike. Libri me poezi “GJAKU IM TË QOFTË
FALË” përbëhet nga katër cikle: Cikli i parë AUTOPORTRET, cikli i dytë PORTRETI
I ATDHEUT, cikli i tretë IDILË KATUNDI dhe cikli i katërtë GJAKU IM TE QOFTË
FALË.
Katër ciklet janë të lidhura në mes tyre, plotësojnë
njëra-tjetrën, por në anën tjetër, kanë dhe karakteristikat e veta të veçanta
në të cilat poeti Nehat Jahiu, i shpalos frymëzimet e veta momentale, kujtimet
dhe ngjarjet më sublime emocionale, gjatë etapave të ndryshme të jetës së tij.
Duke i transmetuar këto emocione, ai e mban të zgjuar dhe të interesuar tërë
kohën lexuesin. Një ngjyrë poetike, që i karakterizon poezitë e këtij vëllimi
është edhe prania e folklorit shqiptar e qëndisur me mjeshtri në vargjet e tij
të rimuara, i cili folklor e begaton dhe ia jap koloritin domethënës dhe
autokton, narracionit të vargut, ku me keqardhje jepet mesazhi, se e sotmja ka
ndryshuar rrënjësisht në krahasim me të djeshmen. Mirëpo, çdoherë duke tentuar
të lejë porosi te gjeneratat e reja për vlera dhe virtyte të larta, që populli
shqiptar kishte gjatë tërë ekzistimit të tij. Në poezinë DIKUR të ciklit
AUTOPORTRET ai me pak rimë dhe fjalë i qanë ato tradita, të cilat gati sa janë
zbeh dhe njerëzit koha i gllabëron: „Dikur fëmijëve u
këndoheshin ninullat/ burrat e lidhnin besën nëpër kulla/ besën për fis komb e
gjak /ate që kishim shtronim në konak“...këto vargje flasin sa njëmijë fjalë e
tregime.
Dhe, kështu me rradhë, poezitë tjera i shpalosin kujtimet
e tij fëmijërore dhe rinore, ku autori paraqitet dëshmitar i vogël i dramave
jetësore, në kohën kur dëbohet familja e tij nga vendlindja dhe shpërngulet për
në Turqi, ...poezia “LOTËT E NJË FËMIJE”.
“Babain e shikoja fytyra iu kishte bërë nur / i lodhur nga mërzia ishte
mbështetur në mur / si një qiri që shuhet shkoi e u tretë /se pa më te
dashuritë e tij vetëm mbet”...këto vargje që shpalosin përjetimet
e një fëmije qartaz tregojnë sa
me ndjeshmëri mbeten skenat e hidhura në shpirtin e poetit dhe krijojnë një
imazh dhembjeje në atë shpirt, i cili më vonë i shpreh në vargjet e tij.
Në ciklin e dytë PORTRETI I ATDHEUT, Nehati preokupohet me mërgimin-
plagën e vjetër dhe më të dhimbshme shqiptare, ku shpalos në mënyrë të
suksesshme, mallin e mërgimtarit, duke
bërë një sintezë të shkëlqyeshme mërgimtar-vendlindja- atdheu dhe e
këndon kthimin e tyre. Atdheu është i shenjtë. Nehati e ngrit zërin poetik dhe
i fton të kthehen, sepse askund më mirë nuk është se në vendin e tyre: Vargjet
“ E shtrojnë bukën me një lugë më pak në sofër / shtëpia ka mbetur pa zjarr në
votër, / nëna pret e heshtur te pragu i shtëpisë / vasha në gjergjef kthimin
tim qëndisë” dëshmojnë më së miri mungesën e mërgimtarëve.
Edhepse ky sublimitet dominon në
shumë poezi të këtij vëllimi, një freski optimiste dhe një fllad çapkën, e
kaplojnë ciklin e tretë IDILË KATUNDI, ku Nehati me një nostalgji të madhe, i
përkujton ditët e rinisë, dashurinë e parë, martesën, jetën e bukur në fshatin
e tij Orizaren, duke i sjellur frymëzimet e tij ashtu të freskëta si në ato ditë kur janë përjetuar ato ngjarje të
çmuara të jetës së tij. Njëkohsisht sjellë një idilë autoktone katundi, në librin e tij. Duke i lexuar këto
poezi ky cikël, lexuesi do të përjetojë përjetime të ëmbla dhe do të ndjehet si
në këte fshat, nga edhe autori merr frymëzimin duke absorbuar çdo detaj
nostalgjik të përjetuar, nga muza shumë e pasur e tij. Vargjet : “Këmishën
thurrur me fije ari/ kur të shihja më digjte malli, /bistekun dredhur pas shpine
/ lidhur flokun fije- fije. / më dukeshe si një hyjneshë / trup e qafë si
pëllumbeshë, /në dorë bylyzyku të kishte hije / veshur me atë fustan nusërie”
na sjellin një pikturim të bukur me fjalë, të asaj idile katundi dhe dashurie
rinore.
Në ciklin e katërtë, GJAKU IM TË QOFTË FALË, autori me
një fjali, përpiqet të na përcjellë mesazhin, që gjaku i dëshmorëve s´guxon të
shkelet. Ai pasqyron dhe mbron idealet e larta kombëtare për një përparim dhe qytetërim të plotë. Gjaku i
dëshmorëve është garancion i paqës dhe i lirisë, ardhmëria e brezave të rinj.
Në poezinë GJAKU IM TË QOFTË FALË, autori rrëfehet në veten e parë ... “ Vendi
im s´të harroj edhe në amshim/ jetën time për ty e bëra flijim / le të jetojë
në liri ky popull mbarë/ për të gjaku im qoftë falë....”
Në poezinë e fundit autori në veten e parë, përmes
monologut të dëshmorit, lutet që të ruhen varret e tyre...Dihet se varret janë
kultura e një kombi. Krenaria dhe respekti ndaj dëshmorëve Nehat Jahiut i
sjellin frymëzimin në vargje të shkëlqyera të poezisë VARET NA I RUANI kur
thot: “ O vëllezër të vendit tonë/ juve
që ju lindi e njëjta nënë,/ nëse neve nuk na duani/ amanet së paku varret na i
ruani”.
Përshkrimin e ambientit, ndjenjat, emocionet, drithërimat
, dhembjen, gëzimin, dashurinë, mallin, vajin dhe revoltën e tij ndaj
padrejtësive dhe robërisë, që përjetuan të parët e tij dhe ai vet, të gjitha
këto autori Nehat Jahiu me mjeshtrinë e vargut e të rimës arrinë, që me sukses
ti sintetizojë në një tërësi poetike dhe përmes kësaj tërësie të
transmetojë mesazhin e drejtë dhe bindës
gjeneratave të reja për ruajtjen e traditave shqiptare, për ruajtjen e
dinjitetit njerëzor, respektin ndaj
prindërve, ndaj Flamurit, atdheut, miqëve dhe ndaj më të dashurëve. Me këtë
Nehat Jahiu edhe njëherë dëshmon aftësinë dhe përvojën e tij në edukimin e
shumë gjeneratave të reja në shkollë, si dhe përmes vargjeve të tij autoktone,
aftësinë e tij në thurrjen e vargjeve me mesazhe edukativo- pedagogjike.
Libri GJAKU IM TË QOFTË FALË, padyshim se do ti pëlqejë
lexuesit, deri në poezinë e fundit, do ta mbaj lexuesin të zgjuar dhe të
emocionuar deri në përfundim, sepse ky libër është shkruar në formë të një tregimi kontinuel dhe
përjetimeve jetësore të vet autorit. Nehati, duke përjashtuar ndjenjën vetiake
, jep çdo gjë nga vetja, që lexuesi të gjejë veten në këto vargje, të
mishërohet me interesimin e tij. Padyshim, çdo lexues pas leximit, do të
dëshirojë ta vizitojë Orizaren, vendlindjen e autorit dhe të magjepset me
bukuritë natyrore të këtij fshati, të cilat e pasurojnë muzën e tij. Uroj që
edhe shume poezi të lindin nga kjo muzë e begat, për ta pasuruar edhe më shumë Letërsinë
shqiptare dhe Bibliotekat tona!
0 comments:
Post a Comment