Nehat Jahiu - Mësuesi dhe Atdhetari Mumin Kastrati

Top of Form

  

 

Vitet e pajetuara të Munin Kastratit

E kishim pranë Muminin. Atë më të mirin atë që vetëm zoti ia dinte plagët e mëdha të shpirtit, dhembjen  për një tokë pa liri për një tokë pa shkronja. E kishim mes nesh Muminin.  Sot ballë kujtimit dhe jetës së tij kemi një pasqyrë të madhe ku njeriu përherë skuqet se nuk ka bërë atë që ka bërë ai në jetën e tij në shërbim të kombit. Dikur jetonim me atë njeri që vetëm ai dinte se si mund ta doje tokën që të ka rritur shkronjën shqipe, tokën e Iliridës dhe të Koosovës.  Ia njohëm dikur ëndërrat Mumin Kastratit .Të bukura. Të madhërishme bash si ylberet që binin dhe bien në ditët pranverore apo vjeshtore në Sllupçan, në Likovë, në Kosovë, në mbarë shqiptarinë. E diku do të jetonte Mumini, miq të mi. Diku do ta kishte një fqinj të mirë. Po ai ishte bash vëlla me Mirësinë. Me lirinë. Me zilen e një shkolle. 15 vjet pa Muminin. E si të ia bëjmë viteve që do të prekim nesër. Po ta kishim pranë atë Muminin, atë atdhetar për besë të fjalës, fort do ta kishim peng se nuk e njohëm edhe më mirë atë burrë fisnik.

Mësuesi dhe atdhetari Mumin Kastrati

Mumin Kastrati nga Hogoshti i takon plejadës së parë të misionarëve të Arsimit Shqip në fshatin Hogosht, kreu edhe Fakultetin por për shkaqe të regjimit fashisto-komunist dhe bindjeve të tij atdhetare kaloi jetën duke u perballë me punë të rënda jasht profesionit të tij. Lindi më 1 maj të vitit 1933 në Hogosht të Kamenicës ( Dardanës). Gjatë vitit 1957 do të punoj në shkollën fillore “ Shaban Beqiri të fshatit  Sllupçan të komunës së Likovës dhe pastaj për tu transferuar në shkollën fillore të fshatit Likovë ku edhe gjatë viti 1960 do të burgoset.  Si pasojë e bindjeve politike u denua nga sistemi mëse i ndytë komunisto-fashist jugosllav me 8-të vite burgim.  Përndjekjet, keqtrajtimet dhe burgosjet e mësimdhënësve shqiptarë nga UDB-a në vitet 1945-1952 ishin në shifra shumë të mëdha në tërë Kosovën të cilat vazhduan edhe pas vitit 1952 e deri me rrëzimin e sistemit famëkeq komunist. UDB-a këtë veprimtari antishqiptare e kryente padyshim, në koordinim me strukturat më të larta partiake e shtetërore të regjimit komunist duke pasur në mesin e saj edhe shumë bashkëpunëtorë shqiptarë. Shumica nga këta mësues u larguan nga proçesi edukativo-arsimor por disa prej tyre kanë përfunduar nëpër burgje të regjimit komunisto-fashist të dërmuar edhe për vdekje :

Mumin Kastrati ishte dhe do të mbetet pishtar i atdhedashurisë, lirisë dhe arsimit shqip ndërkaq vepra e tij, do të jetë gjithmonë një udhërrëfyes për gjeneratat e sotme dhe të ardhme, jo vetëm në Komunën e Kamenicës, por për gjithë vendin.

. Mumini do të arrestohej derisa punonte si mësimdhënës në fshatin  Likovë, rrethina e Kumanovës të Maqedonsë dhe do të dënohej me 8 vite burg të rëndë, por ai kurrë nuk u thye, andaj vepra dhe sakrificat e tij ishin frymëzuese për kohën kur ai jetoi dhe veproi si dhe për brezat që do të vijnë, se si duhet ta duam dhe të punojmë për atdheun dhe për kombin tonë

Mumini kudo që ishte shkëlqente jo vetëm me vlerat e tij arsimore, pedagogjike e intelektuale, por edhe me ato morale e njerëzore. Kisha fatin dhe nderin që profesorin miqësia dhe pamja e qeshur e gazmore. Mumin Kastrati ishte lindur më 1 maj të vitit 1933 në Hogosht, lokalitet që shtrihet rrëzë maleve të Kikës legjendare dhe duke qenë edhe zonë kufitare me Serbinë, në këtë vend janë zhvilluar shumë luftëra të përgjakshme me hordhitë barbare serbe.  Shkollën fillore katërklasëshe Mumini e ka kryer në fshatin e lindjes, në Hogosht gjatë vitit shkollor 1945-46. Sipas të dhënave, klasën e fundit të progjimnazit e ka kryer në Gjilan në vitin shkollor 1949-50, ndërsa kursin e ultë pedagogjik e ka kryer në Prishtinë, prej 20 maj e gjer më 28 gusht të vitit 1951. Me qenë se në këtë periudhë kohore mungonin njerëzit që dinin shkrim e lexim shqip, Mumin Kastrati me shkollimin që e kishte bërë, më 1 shtator 1951, ka filluar të punojë si mësues në Shkollën Fillore të fshatit Hajkobillë, duke vazhduar gjerë më 15 janar 1953, ndërsa një ditë më vonë, më 16 janar 1953 ishte transferuar të punojë si mësues në fshatin Kremenatë të Komunës së Kamenicës, duke punuar gjërë në përfundimin e vitit shkollor më 31 gusht të vitit 1953. Pas përfundimit të kursit pedagogjik në Pejë, Mumini ka filluar të punojë arsimtar i Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në fshatin Muqivërc, pastaj pas mbarimit të Shkollës Normale në Prishtinë, në shtator të vitit 1955, ka filluar të punojë në fshatin e lindjes në Hogosht arsimtar i Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe, kohë kur unë isha nxënës i tij. Gjatë viteve 1956 – 58, ai ka studiuar Gjuhën dhe Letërsinë Shqipe në SHLP në Shkup. Pastaj, ka punuar arsimtar i kësaj lënde në fshatin shkollën fillore “ Shaban Beqiri të fshatit Sllupçan gjatë vitit 1957/ 58 që pastaj të transferohet në shkollën fillore të fshatit Likovë të komunës së Likovës, rrethina e Kumanovës  ku  arrestohet.. Veprimtaria e tij dhe edukimi i gjeneratave të reja në frymën atdhetare, po përcilleshin nga organet e Punëve të Brendshme të Maqedonisë dhe në janar të vitit 1960, ai u dënua më 6 vite burgim të rëndë. Pasi u lirua nga burgu (pas dy vitesh pauzë)  Mumin Kastrati ka punuar si arsimtar i lëndës përkatëse në shkollën fillore “Zenel Hajdini” në Banjën e Siarinës, pastaj nga një shtatori i vitit 1968 e gjer më 31 gusht të vitit 1970 ka punuar si arsimtar i gjuhës dhe letërsisë shqipe në shkollën fillore “Emin Duraku” në Prishtinë.
  Në shtator të vitit 1970, Mumini kthehet në vendin e lindjes në Hogosht dhe filloi të punojë në shkollën fillore “Skënderbeu” si arsimtar i gjuhës dhe letërsisë shqipe. Këtu isha duke punuar edhe unë fillimisht si arsimtar e pastaj edhe si drejtor i shkollës. Në angazhimet tona shpesh konsultoheshim për shumë gjëra. Kah fundi i vitit 1973 dhe fillimi i vitit 1974, në Kosovë rrethanat politike u ndryshuan për shqiptarët. Ai e dinte se shqiptarët po rrezikoheshin për çdo ditë, sepse Mumini rrjedh nga një familje e njohur patriotike që ka qenë gjithnjë në shënjestër të pushtetit serbo-jugosllav. Mësuesi dhe atdhetari Mumin Kastrati vdiq më 03.01. të vitit 2000 pa e përjetuar lirinë. Është detyrë e jona t’i kujtojmë figurat e shquara shqiptare, sepse falë punës, aktivitet dhe kontributit të tyre. Lavdi jetës dhe veprës së Mumin Kastratit dhe të gjithë atyre që dhanë një kontribut për arsimimin e gjeneratave të reja në frymën kombëtare dhe për lirinë e popullit. 

….Kur të dëgjoni diku zile shkollore në trojet e Shqiptarisë, kujtojeni Mumin Kastratin! Kur të dëgjoni një këngë për trimat kujtojeni  Muminin. Ai nuk ka nevojë për kurora, se të gjitha i kishte dhe i ka jeta dhe vepra e tij e pavdekshme. E shkurtër, po e gjatë në bëmat e saj. E ai që nga parajsa ku mendon për vitet e pengjet e tij ta panumërt të na e bëjë hallall lotin e hidhur të ndarjes së madhe, të asaj ndarjeje që ka vetëm nisje e kurrë kurrë mbërritje.