Nora sapo kishte veshur fustanin me flutura dhe po zbukuronte flokët me kordele përballë pasqyrës, kur dëgjoi zërin e acaruar të babait. Për Norën ky acarim ishte bërë i njohur prej kohësh, siç bëhen të ditura për të gjithë, nga shenjat që jep moti, paralajmërimet e shtrëngatës.“Ata po grinden”, murmuriti dhimbshëm, “prapë po grinden me njëri-tjetrin.”
Ndodhej në sallon dhe vetiu u kthye nga dhoma e prindërve. Dera ishte e mbyllur, megjithatë ngashërimat e s’ëmës arrinin deri aty. Pastaj u dëgjua klithja e të atit, shoqëruar me një mallkim aq të rëndë, sa Nora u drodh. Atë çast, asaj iu duk se prapa kurrizit diçka krisi dhe shpërtheu me gjëmë. Befas, një si shatërvan ciflash të shndritshme ia lëbyri sytë. Vajza u bë një grusht dhe, ndërsa kafshonte buzën e trembur, nxitoi të dilte në rrugë me një vrushkull lotësh.
Ishte fundjavë. Në qiellin e Balbonës ndriste një diell si disk me dhëmbë. Nora kishte veshur bluzë të bardhë dhe fund me askia. Po shkonte te gjyshja, një grua sqimatare, së cilës as qimja s’i ngjitej në trup. Ato të dyja edhe kur ishin pranë, edhe larg e larg ndiheshin gjithnjë në mirëkuptim. Dikur, gjyshja kishte marrë mësime në një shkollë kuzhine dhe, zakonisht, të dielave e ftonte Norën për drekë. Asaj i bëhej qejfi kur mbesa ia lavdëronte ëmbëlsirat. Për kekun, pastat apo akulloren nuk i kursente vezët, qumështin dhe frutat e freskëta. Por tregohej dorështrënguar me sheqerin. Nora qeshte me shoqet: “Gjyshja ime është vetë e ëmbël, prandaj ëmbëlsirat e saj nuk kanë nevojë për shumë sheqer.” Dhe, vërtet, nga goja e saj nuk kishte dëgjuar kurrë një fjalë të hidhur. Se fjala nuk e ka rrënjën në gojë, besonte gjyshja. “E ku?”, pyeste Nora. “Diku përbrenda gjoksit”, thoshte gjyshja.
E tronditur siç ishte, Nora nuk ndoqi xhadenë me plloça, por humbi ca kohë nëpër rrugicat e qytetit. Donte të qetësohej sadopak, për t’i bërë gjyshes dhuratën e përhershme: një buzëqeshje të kthjellët, një përqafim të ngrohtë. Plaka zemërmirë nuk priste tjetër, gëzimi që i falte mbesa e vetme i jepte krahë.
Nora kaloi disa rrugica, mirëpo lotët ende ia digjnin sytë. Nuk ishte hera e parë që prindërit grindeshin, shamatën e kishin vazhdë. Vajza s’e dinte mirë përse, por dukej se diku kishin ngecur. Nganjëherë, Nora e kishte dëgjuar t’ëmën që ankohej për borxhet. Ndërsa i ati bridhte pa kokëçarje, kthehej vonë, bëhej shpesh i vrazhdë dhe kërcënonte se do ta shiste shtëpinë me gjithë çakla. Natyrisht, prindërve u vinte keq për Norën dhe, kur brambullonte potera, mbylleshin në dhomën e tyre. Por me gjithë kujdesin, prapëseprapë tërë shtëpia sikur tundej nga themelet, binte një zymtësi terratuese dhe angështia të shtrëngonte fytin. Madje, sa herë që zemërata e tyre zgjatej tërkuzë, me sendet rreth e qark ndodhnin ca shajni të pashpjegueshme. Dhe pikërisht kjo e çudiste Norën.
Tek po ecte rrugës, asaj iu kujtua se një mbrëmje, ndërsa rrëmeti i prindërve vazhdonte, lavjerrësi i orës së murit e kishte ndalur lëvizjen krejt papritur. Ndërsa në vjeshtë, kur sherri kishte zgjatur tërë mbasditen, asaj i qe dukur se një vazo me lule ishte përmbysur në ballkon. Kishte vrapuar atje, por vazon e kishte gjetur në vendin e vet. Kështu kishte ndodhur edhe me lavjerrësin: në mëngjes akrepat tregonin orën e saktë, sikur dikush ta kishte vënë në punë sahatin gjatë natës. Po çfarë mund të thoshte për kukullën e madhe, atë me kapuç e pipëz në kurriz, që ia kishin dhuruar vite përpara? Në këtë rast, gurguleja e prindërve kishte filluar në dhomën e vajzës. Befas, edhe nëna, edhe babai, edhe vetë Nora ishin kthyer njëherësh nga kukulla, sepse ajo ishte bërë e gjallë, kishte nxjerrë një si psherëtimë fërgëlluese, plot ankim e brengë. Të paktën, atyre kështu u qe dukur.
Vajza po ngjiste shkallët tashmë, ajo kishte arritur te gjyshja. Fshiu sytë me kujdes, trokiti dhe iu hodh në qafë. Por ndërsa e shtrëngonte në kraharor, gjyshja e ndjeu se përqafimi i mbesës nuk e kishte aromën e njohur. Hëngrën gjellën, pastaj provuan ëmbëlsirën. Si gjithnjë, vezët, qumështi dhe frutat nuk ishin kursyer. Kurse për sheqerin, Nora mendoi se kësaj here as që ishte përdorur fare.
- Nuk të pëlqeu? - e pikasi gjyshja.
Vajza tundi kokën, diç deshi të thoshte, por një gulç e pengoi. Asnjëherë s’i kishte folur gjyshes për çfarë ndodhte në shtëpinë e prindërve. Nuk ia kishte përmendur as ndalimin e lavjerrësit, as përmbysjen e vazos, as psherëtimën e kukullës, as ndonjërën nga çuditë me sendet e tjera, sidomos lëkundjet e shtyllakut të derës. Atë ditë, megjithatë, vendosi të fliste. I tregoi për grindjen e fundit dhe për atë shatërvanin me cifla të shndritshme, që ia kishte lëbyrur sytë.
- Pasqyra u thye, - tha Nora.
- Kur? - pyeti gjyshja.
- Në çastin që babai po i hakërrehej nënës: “Mbylle, stërvinë llapaqene! Qepe gojën, sa nuk ke ngrënë ndonjë shuplakë tjetër turinjve!” Pasqyrën nuk e pashë, se e kisha prapa, por e dëgjova kur plasi dhe u bë copë e grimë.
Gjyshja u mvrenjt, si prej ca stërkala hijesh që s’dihej nga ia behnin. Një vuajtje që deshi ta fshihte, ia shtoi zhubrat e fytyrës. Pastaj tha:
- Jo, vogëlushja ime, nuk ka qenë pasqyra. Ka qenë zemra e nënës sate që ka plasur. Por çfarë ngjet brenda nesh, nuk shihet me sy.
Nora u largua thuajse duke vrapuar. Me të hapur derën, hodhi vështrimin në qoshe të sallonit. U habit kur pa se, me të vërtetë, qelqi i pasqyrës qëndronte i plotë në kornizën e vet.
“Po si kështu, si kështu?!”, i çuçloi një fije zëri.
Ndoshta në çdo shtëpi edhe sendet e zakonshme bëjnë jetën e tyre të fshehtë. Veçse atë jetë e marrin nga njeriu.
0 comments:
Post a Comment