(Letrat e tetorit. Dita Ndërkombëtare e Mos-dhunës), 2
Sot është Dita Ndërkombëtare e Moshunës apo kundër dhunës, e cila, sipas Rezolutës së Asamblesë së Përgjithshme të OKB, më 2007, në ditën e lindjes së Mahtatma Gabdit, udhëheqës i shquar indus me renome botërore.
1.
Toleranca nuk synon ndarjet, por afrimet!
Ndër kryevepra të Epokës Moderne janë Liria dhe Njeriu i Lirë, çlirimi i njeriut nga shumë paragjykime ( dogma e kufizime tjera antinjerëzore) e Njeriu i Çliruar. Prandaj ndodhin dhe miliona e miliona zbulime jo vetëm shkencore...
Liria nuk është hyjnizim i vrasjes e i shfaqjeve të dhunës.
Prandaj, kjo Ditë e Mos-dhunës kërkon dhe pjekurinë e një Kulture të Mosdhunës; theksohen përpjekja dhe veprimatria për ndërtimin e paqes, për ndërmjetësim, për parandalim dhe zgjidhje të konflikteve, për arsimim të paqes, për edukimin e mos-dhunës, për tolerancë, pranim të tjetrit, për respektin e ndërsjellë, për dialogun ndërkulturor e ndërfetar, për pajtimin....
Toleranca nuk synon ndarjet, por afrimet!
Ndër kryevepra të Epokës Moderne janë Liria dhe Njeriu i Lirë, çlirimi i njeriut nga shumë paragjykime ( dogma e kufizime tjera antinjerëzore) e Njeriu i Çliruar. Prandaj ndodhin dhe miliona e miliona zbulime jo vetëm shkencore...
Liria nuk është hyjnizim i vrasjes e i shfaqjeve të dhunës.
Prandaj, kjo Ditë e Mos-dhunës kërkon dhe pjekurinë e një Kulture të Mosdhunës; theksohen përpjekja dhe veprimatria për ndërtimin e paqes, për ndërmjetësim, për parandalim dhe zgjidhje të konflikteve, për arsimim të paqes, për edukimin e mos-dhunës, për tolerancë, pranim të tjetrit, për respektin e ndërsjellë, për dialogun ndërkulturor e ndërfetar, për pajtimin....
2.
Kur një kombi (a shteti) i mungon vetëdija (koncepti) për LIRINË, atëherë ajo përdhoset në të gjitha përmasat e saj: në fushën e lirisë së mendimit, të ndërgjegjes dhe të fesë. Më kot hartohen kushtetuta moderne për këto liri, nëse ajo nuk bëhet pjesë e kësaj ndërgjegjeje. Nëse në ndonjë Libër të Shenjtë mungon koncepti LIRI (e zëvendësuar me fjalën nënshtrim, rob ndaj Absolutit, Fuqisë Mbinatyrore), kjo nuk do të thotë se këtë mungesë pseudo-hyjnore ta zbatojmë në jetën tonë të përditshme.
Shtrohet pyetja: meqenëse mund të ketë shtete, jashtë Evropës Perëndimore, që mund të jenë edhe më të pasura a më të zhvilluara (qoftë në Azi, qoftë në Amerikë), atëherë përse shqiptarët kanë dëshirë që më së shumti të zgjedhin (për strehim, për punë e për jetesë), pikërisht Botën Perëndimore?
Po qe se do të hapeshin kufijtë, të rinjtë tanë a do të shkonin stuhishëm në xhenetin jashtevropian (aziatik) apo në shtetet perëndimore të "Evropës shtrigë"?
Askush më shumë se sa Evropa Perëndimore nuk e respekton islamin, sepse ai mbrohet me ligje, me ndihmë e përkujdesje, me azilin politik, ekonomik e me solidaritet njerëzor. Me sa e di, shumë nga shtete aziatike hidhen me bomba kundër tempujve fetarë të njëri-tjetrit... a të të njëjtit religjion...
Respekti që është model botëror për besimet, është ai shqiptar, i vëllazërisë shqiptare ndërfetare... por kjo vëllazëri nuk nënkupton edhe mohimin e identitetit shqiptar për t’u arabizuar dhe hedhur me bomba kundër njëri-tjetrit.
Ndryshe nga regjimet politike në Lindje, a në shumicën e shteteve arabe (ku nuk janë të ndara feja dhe shteti), - në vendet demokratike me sistem demokratik shteti është i ndarë nga feja. Partia politike nuk është as xhami e as kishë, ashtu sikundër as xhamia e as kisha nuk mund t'i zëvendësojnë partinë apo shtetin. Kjo do t thotë: që duhet të respektohet LIRIA E TJETRIT!
Kur një kombi (a shteti) i mungon vetëdija (koncepti) për LIRINË, atëherë ajo përdhoset në të gjitha përmasat e saj: në fushën e lirisë së mendimit, të ndërgjegjes dhe të fesë. Më kot hartohen kushtetuta moderne për këto liri, nëse ajo nuk bëhet pjesë e kësaj ndërgjegjeje. Nëse në ndonjë Libër të Shenjtë mungon koncepti LIRI (e zëvendësuar me fjalën nënshtrim, rob ndaj Absolutit, Fuqisë Mbinatyrore), kjo nuk do të thotë se këtë mungesë pseudo-hyjnore ta zbatojmë në jetën tonë të përditshme.
Shtrohet pyetja: meqenëse mund të ketë shtete, jashtë Evropës Perëndimore, që mund të jenë edhe më të pasura a më të zhvilluara (qoftë në Azi, qoftë në Amerikë), atëherë përse shqiptarët kanë dëshirë që më së shumti të zgjedhin (për strehim, për punë e për jetesë), pikërisht Botën Perëndimore?
Po qe se do të hapeshin kufijtë, të rinjtë tanë a do të shkonin stuhishëm në xhenetin jashtevropian (aziatik) apo në shtetet perëndimore të "Evropës shtrigë"?
Askush më shumë se sa Evropa Perëndimore nuk e respekton islamin, sepse ai mbrohet me ligje, me ndihmë e përkujdesje, me azilin politik, ekonomik e me solidaritet njerëzor. Me sa e di, shumë nga shtete aziatike hidhen me bomba kundër tempujve fetarë të njëri-tjetrit... a të të njëjtit religjion...
Respekti që është model botëror për besimet, është ai shqiptar, i vëllazërisë shqiptare ndërfetare... por kjo vëllazëri nuk nënkupton edhe mohimin e identitetit shqiptar për t’u arabizuar dhe hedhur me bomba kundër njëri-tjetrit.
Ndryshe nga regjimet politike në Lindje, a në shumicën e shteteve arabe (ku nuk janë të ndara feja dhe shteti), - në vendet demokratike me sistem demokratik shteti është i ndarë nga feja. Partia politike nuk është as xhami e as kishë, ashtu sikundër as xhamia e as kisha nuk mund t'i zëvendësojnë partinë apo shtetin. Kjo do t thotë: që duhet të respektohet LIRIA E TJETRIT!
3.
Ndër shqiptarë është e njohur toleranca vëllazërore ndërshqiptare. Madje, Ediktin e Parë të Tolerancës e ka shpallur Kosntantini i Madh ilir (viti 311, së bashku me perandorin Galeri, i cili po ashtu ishte ilir) dhe Legalizimit të krishterimit (viti 313) që kanë rëndësi epokale për mbarë historinë botërore. Liria fetare është shenjë e IDENTITETIT EVROPIAN dhe themel i lirive dhe të drejtave njerëzore qe 1700 vjet!
Bota (e përparuar moderne) shfaq mbështetje dhe simpati për lëvizjet e padhunshme dhe ato kanë dhënë rezultate epokale. Porse problemet edne janë të shumta. Ja disa thënie nga Gandi:
"Rrënjët e dhunës janë: pasuri pa punë, kënaqësi pa ndërgjegje, njohuri pa karakter, tregti pa moral, shkencë pa humanziëm, adhurim pa sakrificë, politikë pa parime."
"Mos-dhuna është forca më e madhe në dispozicion të njerëzimit. Është më e fuqishme se më e fuqishmja armë e shkatërrimit e shpikur nga intelekti i njeriut."
"Zemërimi është armiku i jo-dhunës dhe krenia është një përbindësh që e gëlltit atë."
"Mos-dhuna kërkon një besim të dyfishtë, besim te Hyji dhe gjithashtu besim tek njeriu."
Kurse një tjetër figurë e madhe botërore e lëvizjeve të moshunës për liri e të drejta njerëzore, Martin Luther King shprehet: "Në qendër të mos-dhunës qëndron parimi i dashurisë. "
Kurse Thomas A. Edison: "Jo-dhuna çon në etikën më të lartë, e cila është qëllimi i gjithë evolucionit. Derisa të mos i dëmtojmë të gjitha qeniet e tjera të gjalla, ne jemi ende të egër."
Një tjetër mendim i urtë: "Gjithmonë them se mos-dhuna nuk është arma e të dobëtve. Është armë e të fortëve" (Betty Williams).
Shumë figura të tilla kanë vënë në lëvizje rrjedhat e historisë, si , Mohatma Gandhi në Indi, Nelson Mandela në Afrikën e Jugut, Martin Luther King në lëvizjen e të drejtave civile etj. Shembull unikat është edhe lëvizja e mos-dhunës në Kosovë e viteve '90 që ndryshoi kahet e historisë... edhe gjithë lëvizjet e tilla në vitet 1968-1989...
Edhe lëvizjet e mos-dhunës i kanë militantët e vet...
Është e vërteta madhështore e jetës....
Ndër shqiptarë është e njohur toleranca vëllazërore ndërshqiptare. Madje, Ediktin e Parë të Tolerancës e ka shpallur Kosntantini i Madh ilir (viti 311, së bashku me perandorin Galeri, i cili po ashtu ishte ilir) dhe Legalizimit të krishterimit (viti 313) që kanë rëndësi epokale për mbarë historinë botërore. Liria fetare është shenjë e IDENTITETIT EVROPIAN dhe themel i lirive dhe të drejtave njerëzore qe 1700 vjet!
Bota (e përparuar moderne) shfaq mbështetje dhe simpati për lëvizjet e padhunshme dhe ato kanë dhënë rezultate epokale. Porse problemet edne janë të shumta. Ja disa thënie nga Gandi:
"Rrënjët e dhunës janë: pasuri pa punë, kënaqësi pa ndërgjegje, njohuri pa karakter, tregti pa moral, shkencë pa humanziëm, adhurim pa sakrificë, politikë pa parime."
"Mos-dhuna është forca më e madhe në dispozicion të njerëzimit. Është më e fuqishme se më e fuqishmja armë e shkatërrimit e shpikur nga intelekti i njeriut."
"Zemërimi është armiku i jo-dhunës dhe krenia është një përbindësh që e gëlltit atë."
"Mos-dhuna kërkon një besim të dyfishtë, besim te Hyji dhe gjithashtu besim tek njeriu."
Kurse një tjetër figurë e madhe botërore e lëvizjeve të moshunës për liri e të drejta njerëzore, Martin Luther King shprehet: "Në qendër të mos-dhunës qëndron parimi i dashurisë. "
Kurse Thomas A. Edison: "Jo-dhuna çon në etikën më të lartë, e cila është qëllimi i gjithë evolucionit. Derisa të mos i dëmtojmë të gjitha qeniet e tjera të gjalla, ne jemi ende të egër."
Një tjetër mendim i urtë: "Gjithmonë them se mos-dhuna nuk është arma e të dobëtve. Është armë e të fortëve" (Betty Williams).
Shumë figura të tilla kanë vënë në lëvizje rrjedhat e historisë, si , Mohatma Gandhi në Indi, Nelson Mandela në Afrikën e Jugut, Martin Luther King në lëvizjen e të drejtave civile etj. Shembull unikat është edhe lëvizja e mos-dhunës në Kosovë e viteve '90 që ndryshoi kahet e historisë... edhe gjithë lëvizjet e tilla në vitet 1968-1989...
Edhe lëvizjet e mos-dhunës i kanë militantët e vet...
Është e vërteta madhështore e jetës....
0 comments:
Post a Comment