Friday, October 6, 2017

Zija Çela: VEREMI I VJETËR


Kur dola, ora kishte kaluar nga njëmbëdhjeta. Shtata ishte orë kufi për Gjendjen e Jashtëzakonshme, prandaj në rrugë nuk kishte më njerëz. Ndërsa lart errësira dukej e ngopur, ca poça elektrikë, të mbrojtur prej kapuçash që i kishin qafat e gjata si fenerë ushtarakë, e hidhnin dritën tufë në trotuare. Ajri ende mbante erë shkrumbi, ishte djegur shumë barut, por të shtënat dëgjoheshin tani diku më tutje dhe plumbat gjurmëlënës, duke ndjekur fluturimin përpjetë, shiheshin me sy. Plumbat skuqnin në qiell si bula gishtërinjsh të këputur.
Tek po ecja me veshët pipëz, vura re ca dhëmbëzime të bardha në asfalt. Në hulli të rregullta, gjithnjë të baraslarguara, ato zgjateshin e zgjateshin para meje rripa-rripa, sa më tepër zbrisja tatëpjetë. Rruga dukej ashtu si e mbjellë me dhëmbë kuçedre dhe unë nuk e dija mirë se ku po shkoja. Ndoshta sapo kishin kaluar tanke apo diagaçë me zinxhirë. Madje, m’u bë se atje larg në bërryl të rrugës, llapsën ca masive metalike dhe unë pashë një çift tankesh, si një çift demash prej bronzi, që hynë në kthesë.
Përpara se të dilja nga shtëpia më ishte vërtitur në kokë batuta e Peliut që, duke dashur të më hiqte qafe, më provokonte: “Kam parë një ëndërr që më shqetëson. M’u shfaq se Greqinë do ta godasë një mynxyrë e madhe, po nuk u gjend dikush që të sjellë nga Kolkida bashkën e leshit. Është bashka e artë, Jason. E tash, kush do ta shpëtojë Greqinë?” Ne po vinim në skenë variantin e një drame antike (i kishim ndërprerë provat qysh javën e shkuar), unë luaja Jasonin, Milika luante Medean dhe ajo më premtonte se derisa të mund ta merrja bashkën, përgjatë kurtheve e peripecive që do të më ndiqnin, gjithnjë do të mbante anën time, madje në fund edhe do të martohej me mua.
Zbrita më poshtë, por përsëri pa e ditur se ku shkoja, ndërkohë që pamja nuk ndryshonte, elektrikët e hidhnin dritën tufë, kurse rruga ngjante ende si e mbjellë me dhëmbë kuçedre. Në një çast të beftë, ata rripat e trysnuar u hapën, asfalti u ça thellë dhe dhëmbët nisën të mbinin: nga hullitë kërcyen më këmbë ca ushtarë. Nuk ishin me hushta, as ushtarë me uniforma, por civilë me maska, kallashnikovë, murtaja 60 mm, antitanke dhe mitraloza krahu. Ishin shumë armë kundër meje, kurse aty vetëm unë nuk kisha armë. Më duhej të gjeja një mënyrë për t’u liruar prej atyre njerëzve, një mënyrë qoftë dhe të trashë, por sa më të shpejtë.
Mbasi u lirova, eca prapë e prapë në Rrugën e Dibrës, shkova gati deri te sheshi. Të shtënat nuk pushonin në rrethina. Tau-pau-gauuu, i përçudnonte krismat jehona. Më në fund u ngjita në katin e pestë, tjetër kat nuk kishte sipër, veç soletës. Ndeza çakmakun dhe i rashë ziles së derës.
- Jam unë, - fola.
- Kush, kush?! - nuk deshi t’ia dinte zëri i tmerruar matanë.
- Fredi, - dhashë të njohur, - jam Fredi Jasa, aliaz Jasoni.
M’u duk se Milika u qetësua disi dhe e hapi derën ndonjë pëllëmbë, por pa ia hequr kanxhën vargoit, që e siguronte nga brenda. Pastaj tha:
- Nuk mund ta besoja se do të dilje nga shtëpia në këtë orë shtetrrethimi.
- Dola, - thashë.
- Dhe mbete gjallë?
- Mbeta, - thashë.
- Po rrobat të mbajnë erë dheu, - vërejti ajo.
-Jo, - thashë, - është erë shkrumbi. Megjithatë, të gjitha gjymtyrët i kam në trup. Më mungon vetëm kryqi i artë, ai që ma dhurove në Pashkën e vjetme.
Ajo më preku, si të mos u besonte syve.
- Në rrugë ka patrulla, - tha, - por ka edhe banditë. Si ia bëre me banditët?
- Hodha kryqin tutje dhe, kur vrapuan për ta marrë, atyre u hyri sherri.
- U vranë me njëri-tjetrin? - pyeti.
- U grinë, - thashë duke u kollitur.
Ajo më preku prapë, por tani si të mos u besonte më fjalëve të mia. Përsëriti:
- S’e kisha pandehur se sonte do të dilje nga shtëpia.
- Ndihesha i trishtuar, - thashë, - dhe më dukej se shpirti më ishte shkulur nga vendi.
E kuptoi se çfarë doja t’i thoja, ndonjë koment se ku mund të ndodhej shpirti im (Sindozot tek ajo!), ishte i kotë. Mbase kisha arritur ta trondisja me ato fjalë, se bëri një përpjekje për ta nxjerrë kanxhën e derës nga kllapa. Kanxha siguruese sikur s’po i bindej.
- Prit një minutë, po marr pincat, - tha.
Shkoi për pincat, por u kthye me një revolver në dorë. Merrej vesh, i kishte ndërruar mendja dhe nuk donte më që të hyja. Atëherë i kujtova:
- E ke harruar premtimin për bashkën e leshit, nuk do ta mbash fjalën?
- Ah, mor qyq, - psherëtiu e përlotur, - si të vete sonte mendja te bashka?!
- Është shtëllungë e artë, - thashë, - bën çudira. Dhe unë e kam për detyrë ta shpëtoj atdheun.
- Po nga ta shpëtosh? - pyeti.
- Ku di unë, nga përbindëshat e vet.
- Pse e thua këtë, - ngulmoi ajo, - ku do të dalësh?
- Tek armiku pra, ai që e kërkojmë nëpër botë... Medet, të zezën që njeriu ia bën vetes, as i huaji nuk ia bën dot.
- Përse, - ulëriti me fytyrë të çmeritur, - përse tallesh?! Përse derdh helm kundër gjinsit tonë?! E marr vesh, ti je duke mallkuar shqiptarët, por pa shqiptarët ku të vejë Shqipëria e gjorë?
- Në gropë të qenefit të vejë, aty të kalbet, se më bëri verem, - e ngrita zërin pa dashje.
Prita derisa i bëra zap grafullimat e frymëmarrjes, pastaj e tundova përsëri:
- E mblodhe mendjen për bashkën, e ndajmë sonte shtratin bashkë?
Ma drejtoi pistoletën krejt e zbehur, më quajti të çmendur, tha se nuk e dinte në kishte të drejtë, por prapë më quajti të shkalluar, bile edhe të shkallmuar; tha se vetë po tregohej cinike, edhe frikacake. Tha se ideja ime për t’i dhënë jetë asaj nate, ndalohej me ligj, ndoshta mua më kishin ndjekur patrullat e rreme ose njerëzit me maska, po të më kishin ndjekur, do të vinin deri aty dhe, po të vinin, Milikën mund ta shqyenin nga shalët. Tha se unë, përveçse i çmendur, përveçse i shkalluar, përveçse i shkallmuar, po tregohesha edhe shkarrangjitës, një fjalë që s’ma kishte zënë veshi më parë. Pastaj, përsëri duke qarë, m’u lut që të largohesha me të mirë. Me kaq e mbylli derën, i vuri çelësin, i hodhi kanxhën, i shtoi edhe llozin. Blloku i dritëhijes që binte në mur, u zhduk.
Ku të shkoja? U ula në qemerin e shkallëve. Nga hapësira e sheshpushimit të katit, shihja terrin e ngopur që sikur e blindonte qiellin. Gjithfarë armësh zbrazeshin tek e tek apo me breshëri, ndërsa një mitraloz filloi ta stërpikte errësirën me ata plumbat e skuqur që linin vazhdë. As që kishte ndër mend ta ndalte dorën malukati, pa djegur një arkë me fishekë, thua se e kishte dolli për mbretërinë e kaosit.
Por ndoshta nuk ishte mitralozi, ishte tuberkulozi. Tuberkulozi im i vjetër. Vuaja nga një verem demode dhe, teksa kollitesha rëndë, më dukej sikur mushkëritë e përgjakura më fluturonin nga goja copa-copa.
Tiranë, 1997

0 comments:

Post a Comment